Co pamiętają najstarsi warszawiacy? Jaką Warszawę poznamy z ich opowieści? Zapraszamy na cykl spacerów śladami wspomnień mieszkańców stolicy.
W 2016 roku uruchomiliśmy projekt „Warszawa zapamiętana” – internetową mapę stolicy, na której zamieściliśmy wspomnienia i zdjęcia nagranych przez nas warszawiaków i warszawianek. Siedem spacerów z cyklu „Warszawa zapamiętana” to niepowtarzalna okazja, by spojrzeć na stolicę oczami jej najstarszych mieszkańców. Zwiedzając miasto, będziemy oglądać fotografie z domowych albumów i słuchać nagranych opowieści o Warszawie. Historie i zdjęcia, które przygotowaliśmy, pochodzą z Archiwum Historii Mówionej i można je znaleźć na mapie: http://warszawazapamietana.dsh.waw.pl/
Spacery poprowadzą licencjonowani przewodnicy Maria Pawlak i Piotr Hummel z WAWstep.
SZCZEGÓŁY PROGRAMU:
1.07, godz. 16:00 – Zanim Powiśle stało się modne
zbiórka: przed kościołem Wizytek
We wspomnieniach warszawiaków Powiśle to dzielnica silnie kontrastująca z zamożnym Śródmieściem. Niski standard mieszkań i infrastruktury sprawiały, że w XIX wieku osiedlała się tutaj przeważnie miejska biedota. Mieszkańców łączyły jednak bliskie relacje sąsiedzkie, a życie toczyło się na podwórkach, ulicach i nad Wisłą. Wszyscy emocjonowali się zawodami żeglarskimi oraz słynnymi w całym mieście wyścigami kolarskimi na Dynasach. W trakcie spaceru dowiemy się, jak warszawiacy spędzali czas nad Wisłą i dlaczego powiślacy z dystansem odnosili się do ludzi z „góry”.
8.07, godz. 16:00 – Burżuazyjne Śródmieście – od pałacyków do niebotyków
zbiórka: przed pomnikiem Józefa Piłsudskiego przy Belwederze
Wysokie kamienice przy placu Unii Lubelskiej zwano przed I wojną światową niebotykami, ponieważ niemal dwukrotnie przewyższały zabudowę Centrum. Luksusowe budynki wyposażone były we wszelakie nowinki techniczne, a mieszkańców witał portier w liberii. Elegancka dzielnica południowa wyrosła na skraju miasta, gdzie pod koniec XIX wieku znajdowały się sady, ogrody i niszczejące dworki. Przejdziemy się wzdłuż dawnej granicy Warszawy, gdzie wciąż zobaczyć można stuletnie kamienice i porozmawiamy o ich dawnych mieszkańcach.
15.07, godz. 16:00 – Bazary w podwórku. O praskiej przedsiębiorczości
zbiórka: przed katedrą św. Floriana
Praga to najlepiej zachowana dzielnica Warszawy z unikalnym folklorem. Od samego początku słynęła z handlu i rzemiosła. Świątynią praskiego handlu do dziś jest Bazar Różyckiego, na którym warszawiacy kupowali wszystko, czego potrzebowali, nawet w najtrudniejszych czasach wojennej zawieruchy. Jednak klimat dawnej Pragi zachował się przede wszystkim w podwórkach ze starymi kapliczkami. W czasie spaceru poznamy Pragę ze wspomnień prażan, dowiemy się, kim był Manas Ryba i jak nazywało się słoniątko w ZOO – pupil warszawiaków w międzywojniu.
22.07, godz. 16:00 – Parterowa Marszałkowska – karykatura wielkiego miasta
zbiórka: skrzyżowanie Marszałkowskiej i Królewskiej (skwer przy przystanku tramwajowym)
Przed wojną wielkomiejskie życie Warszawy skupiało się na Marszałkowskiej. W ciągu dnia przewijały się tu tłumy interesantów, zaś nocą kwitło życie towarzyskie. Po wojnie było podobnie. Pośród ruin sprzedawano najlepszą biżuterię i perfumy, można było zjeść owoce morza i posłuchać Mieczysława Fogga. Podczas spaceru porozmawiamy zarówno o przedwojennej ulicy, jak i próbach jej reaktywowania oraz przekształceniu Marszałkowskiej w szeroką arterię socjalistycznej stolicy.
29.07, godz. 16:00 – Ochota – kolonijna społeczność Filtrów
zbiórka: przed kościołem Niepokalanego Poczęcia NMP przy placu Narutowicza
XIX wiek to czas rozbudowy Warszawy. Wraz z budową Szpitala Dzieciątka Jezus i Filtrów wyodrębniono część wsi Wielka Wola i od popularnej karczmy nazwano ten teren Ochotą. Na wpływ rozwoju dzielnicy w II RP miała budowa nowych osiedli mieszkaniowych. W trakcie spaceru wysłuchamy wspomnień mieszkańców, które przeniosą nas w czasy tworzenia kolonii i budowy osiedli mieszkaniowych.
5.08, godz. 16:00 – Robotnicza Wola – nieistniejąca dzielnica
zbiórka: przed kościołem św. Karola Boromeusza na Chłodnej
Wola była symbolem przemysłowego rozwoju miasta w międzywojennej Polsce. Robotnicze osiedla rozrastały się wraz z nowymi fabrykami otwieranymi przez rodzimych i zagranicznych inwestorów. W trakcie spaceru opowiemy, co produkowano w zapomnianej fabrycznej części Warszawy, gdzie spędzano czas wolny oraz jak mieszkała przedwojenna ludność Woli.
12.08, godz. 16.00 – Żoliborski WSM – wymarzone M2 w II RP
zbiórka: plac Wilsona (przed kinem Wisła)
Wspólna kotłownia, pralnia, przychodnia, teatr, kino, szkoła, sklep spółdzielczy, a nawet ogródki warzywne. To wszystko już przed wojną miał do dyspozycji członek Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Ideą WSM było zapewnienie taniego i zdrowego mieszkania dla robotników oraz stworzenie aktywnej wspólnoty sąsiedzkiej. Dlaczego więc osiedla robotnicze zmieniały się w „inteligenckie”? Zobaczymy świetnie zaprojektowane, skąpane w zieleni przedwojenne bloki i zastanowimy się, co stanowi o jakości przestrzeni, w której żyjemy.
