Przejście do strony głównej serwisu DSH

W programie koncert rosyjskiego barda Maksima Kriwoszejewa oraz prezentacja książki Tomasza Kiznego. Jeden z najlepszych polskich fotoreporterów wraca do najważniejszego dla siebie tematu – zbrodni komunizmu. Tomasz Kizny projektem Wielki Terror mierzy się z wydarzeniami z lat 30. XX wieku – apogeum stalinowskiego terroru w Związku Radzieckim. Wielki Terror to trzy wstrząsające serie zdjęcie. Pierwsza dokumentuje odkryte w latach 90. XX wieku miejsca kaźni NKWD. W fotografiach Tomasza Kiznego kryje się porażajacy kontrast między ich pięknem, a tragiczną historią. Drugi cykl to portrety Rosjan, którzy podczas stalinowskiej czystki stracili najbliższych. Fotografik utrwalił także ich opowieści na filmie, które bedzie można obejrzeć na ekranach. Trzecią, najbardziej przerażającą częścią, są portrety skazanych na śmierć, wykonane przez NKWD na chwilę przed egzekucją. Wielki Terror –  termin ten wprowadził w 1968 roku brytyjski historyk Robert Conquest dla określenia szczytowej fazy represji stalinowskich pod koniec lat 1930-tych. Nie była to ani pierwsza, ani ostatnia fala terroru sowieckiego państwa wobec własnych obywateli, jednak szczególną cechą Wielkiego Terroru była przede wszystkim jego uniwersalność. O ile dotychczasowe represje dotyczyły określonych grup, warstw społecznych, o tyle począwszy od 1935 roku przedmiotem terroru stało się całe społeczeństwo. Terror był totalny także w wymiarze geograficznym, w 1937-38 roku masowe represje ogarnęły cały Związek Radziecki, w wyniku czego aresztowano 1,7 miliona ludzi z czego 750 000 rozstrzelano, a w następnych latach, jak oceniają historycy, dodatkowo 350 000 z liczby aresztowanych, zmarło w łagrach. Zakrojona na niebywałą skalę kampania terroru była szczegółowo przygotowana i kierowana osobiście przez Józefa Stalina oraz kilku jego najbliższych współpracowników z politbiura WKP(b). Tajny rozkaz NKWD nr 0047 z 30 lipca 1937 określał "limity terroru", to znaczy liczby ludzi do aresztowania w poszczególnych regionach, z podziałem na rodzaj wyroku jaki ma być wydany. "Pierwsza kategoria" oznaczała ludzi do natychmiastowego rozstrzelania, "druga kategoria" dotyczyła osób przeznaczonych do skazania na wieloletnie wyroki w obozach. Setki tysięcy zwykłych obywateli oskarżano o niedorzeczne, absurdalne przestępstwa jak udział w kontrrewolucyjnych spiskach, organizacjach terrorystycznych czy szpiegostwie. Wyroki śmierci seryjnie wydawały trzyosobowe trybunały, tzw. "trojki". Egzekucje wykonywano w dniu wydania wyroku w podziemiach więzień NKWD lub na specjalnie zorganizowanych "poligonach śmierci" w lasach. Zwłoki ofiar grzebano w tajnych miejscach, rodziny okłamywano, że zostali skazani na 10 lat łagrów bez prawa korespondencji. Wielki Terror wieńczył politykę „czystki” kraju w procesie budowy socjalizmu. Stalin fizycznie zlikwidował realną i potencjalną opozycję wewnątrzpartyjną i, zaszczepiając powszechny strach, ostatecznie sterroryzował całe społeczeństwo, Począwszy od 1938 roku stał się bezdyskusyjnym dyktatorem: zarówno w partii, jak w państwie. O autorze: Tomasz Kizny, fotograf, jest jednym z założycieli, działającej w latach 1982-1989 poza zasięgiem komunistycznej cenzury, Niezależnej Agencji Fotograficznej „Dementi”. Jest autorem projektu fotograficznego poświęconego obozom Gułagu w ZSRR, którego główne wątki zostały opublikowane w albumie GUŁAG w 2003 i przetłumaczonym na kilka języków. W latach 1998-2001 zrealizował projekt Pasażerowie, obejmujący ponad tysiąc portretów fotograficznych pasażerów metra na przełomie wieków w Moskwie, Warszawie, Berlinie, Paryżu i Nowym Jorku. Nad projektem Wielki Terror, którego rezultatem jest wystawa i książka pracował w latach 2008-2011. Jest również autorem kilku wystaw fotograficznych.

W czasie wernisażu z koncertem wystąpi rosyjski bard Maksym Kriwoszejew   Organizatorzy: Fundacja Opowiedz To – Picture This, Narodowe Centrum Kultury, DSH, Fabryka Trzciny. Na zdjęciu: Aleksiej Grigorijewicz Żełtikow. Rozstrzelany w Moskwie w 1937 roku