Dom Spotkań z Historią, Fundacja Kossakowskiego i Narodowe Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie zapraszają w niezwykłą podróż do czasów, gdy fotografia była jeszcze praktyką na poły alchemiczną. To wtedy hrabia Stanisław Kazimierz Kossakowski stworzył swoje słynne u schyłku XIX wieku atelier i laboratorium fotograficzne w Wojtkuszkach, w którym w ciągu dekady (1894–1905) powstało kilka tysięcy oryginalnych zdjęć jego autorstwa. Na album złożyły się wybrane fotografie przechowywane w zbiorach Narodowego Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa w Kownie oraz Fundacji Kossakowskiego. Wydawcą jest Dom Spotkań z Historią.
>> KUP ALBUM PRZEDPREMIEROWO <<
PREMIERA: 14 marca
Zdjęcia Kossakowskiego mają dużą wartość historyczną, a dla miłośników dawnej fotografii stały się znaczącym odkryciem artystycznym.
Jego dzieło jest pod wieloma względami nowatorskie. Wychodzi poza ramy epoki, w której hrabia tworzył. W albumie prezentujemy przekrój jego twórczości – zarówno fotografię dokumentalną z Kowieńszczyzny i Warszawy, z którymi związany był autor, jak i aranżowane sceny rodzajowe, fotografię architektury, wnętrz, piękne zdjęcia krajobrazowe, wysmakowane portrety indywidualne i grupowe. Artysta chętnie fotografował swoją rodzinę, przyjaciół, gości Wojtkuszek i… samego siebie. Eksperymentował ze światłem i tłem, bawił się formą i konwencją, uzyskując często zaskakujące nawet dzisiaj efekty – mówi Katarzyna Madoń-Mitzner, zastępca dyrektora Domu Spotkań z Historią.
W albumie znajdziemy zdjęcia portretujące epokę, która bezpowrotnie odeszła wraz z wybuchem I wojny światowej i następującymi po niej przemianami polityczno-społecznymi. Są tofotografie ukazujące życie ziemiańskie na Litwie i w Polsce – miejscowość Wiłkomierz, okoliczne wsie i ich mieszkańców, nastrojowe fotografie przyrody, a także pałac w Wojtkuszkach i jego wnętrza, otoczenie oraz toczące się w nim życie towarzyskie.
Niezwykle cenne dla varsavianistów są zdjęcia nieistniejących już wnętrz pałacu przy ulicy Nowy Świat 19, gdzie odbywały się słynne wieczory literackie, których gospodarzem był S.K. Kossakowski. W zbiorach hrabiego znalazły się także inne fotografie z Warszawy m.in. dokumentujące odsłonięcie pomnika Adama Mickiewicza czy przejazd szacha perskiego w 1900 roku.
Niezwykłe walory artystyczne zdjęć wykonanych przez S.K. Kossakowskiego doceniono już w czasach fotografa. W 1901 roku w kategorii fotografów amatorów otrzymał patent na medal srebrny „za sceny rodzajowe, wnętrza i widoki”, które zaprezentował podczas pierwszej wystawy fotograficznej w Warszawie organizowanej przez Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności. „Specjalne odznaczenia za dobre zdjęcia wnętrz lasu” przyznano mu na wystawie Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego w 1903 roku.
Kolekcja zdjęć hr. Kossakowskiego to coś więcej niż zapisana na kliszach uroda nieistniejącego już świata, krajobrazów, wysmakowanej architektury, wnętrz, detali i strojów. Talent autora, jego wyjątkowa wrażliwość, umiejętność odejścia od przyjętej w epoce konwencjiipoczucie humoru, sprawiają,że fotografie mają charakter ponadczasowy, a jego mało znany dorobek z przełomu epok zasługuje na ważne miejsce w historii fotografii europejskiej.
O AUTORZE
Stanisław Kazimierz hrabia Kossakowski(1837–1905) był właścicielem majątku Wojtkuszki niedaleko Wiłkomierza (obecnie na Litwie), a także pałacu Kossakowskich przy ul. Nowy Świat 19w Warszawie. Był artystą, badaczem, heraldykiem, znanym kolekcjonerem i mecenasem sztuki. Pełnił liczne funkcje publiczne i społeczne.
Nie zrobił wielkiej kariery politycznej, jak jego dziadek, Józef Dominik, łowczy Wielkiego Księstwa Litewskiego, uczestnik kampanii napoleońskiej czy ojciec – Stanisław Szczęsny – prezes heroldii Królestwa Polskiego i dyplomata, pełnił jednak eksponowane funkcje publiczne oraz podejmował liczne inicjatywy społeczne i kulturalne. Działał w wielu instytucjach dobroczynnych. Był współfundatorem przytuliska przy ulicy Wilczej w Warszawie, sędzią sądów honorowych, Prezydentem Miasta Wiłkomierz, a także jednym z fundatorów i Wiceprezesem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, współorganizatorem Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego. W latach (1894–1905) prowadził w Wojtkuszkach atelier i laboratorium fotograficzne. Był jednym z najoryginalniejszych fotografów swojej epoki.
Album opracowany w języku polskim, angielskim i litewskim jest pokłosiem wystawy Portret epoki w obiektywie Stanisława Kazimierza Kossakowskiegoprezentowanej w Domu Spotkań z Historią w 2016 roku, zorganizowanej we współpracy z Narodowym Muzeum Sztuki im. M. K. Čiurlionisa w Kownie oraz Fundacją Kossakowskiego.
