W 1960 roku, kiedy odwilżowy optymizm przygasł zastąpiony skromną i mało ekscytującą „małą stabilizacją”, w polskich kioskach pojawiło się prawdziwe zjawisko – miesięcznik „Ty i Ja”. Tytuł najpierw przykuwał wzrok dowcipną i wysmakowaną okładką – graficzną wariacją na temat tytułowej pary. Po otwarciu zaskakiwał rozmachem i kolorami: całostronicowe fotografie, kolaże prezentujące modę prosto z Paryża, ilustracje towarzyszące fragmentom nowości wydawniczych, reklamy: sera, bojlerów, rękawic gospodarczych i gumek do wycierania zaprezentowanych jak najatrakcyjniejsze towary z górnej półki. Kiedy już czytelnik zasiadł na wersalce z cudem zdobytym numerem – cały nakład wyprzedawał się jak świeże bułeczki – dowiadywał się, czym jest helisa DNA, jak urządzić nowoczesną kuchnię i jak przyrządzić „croque monsieur, czyli chrup pan”.
Wystawa „»Ty i Ja«. Lajfstajlowy magazyn z Peerelu” w Domu Spotkań z Historią jest pierwszą tak obszerną prezentacją fenomenu czasopisma, które wbrew polityce zaciskania pasa prezentowało styl życia europejskiej klasy średniej. Pokazując modę i dizajn, samo w sobie było pieczołowicie zaprojektowanym obiektem. Za oprawę wizualną odpowiedzialny był Roman Cieślewicz, którego po kilku latach zastąpili Elżbieta i Bogdan Żochowscy. „Ty i Ja” reprodukowało rysunki Picassa i Topora, przedrukowywało Baldwina i Bułhakowa, o modzie pisał Jarosław Iwaszkiewicz, a o wzornictwie – Oskar Hansen. Często się mówi, że było „oknem na zachód”, jednak był to także produkt poodwilżowej, modernizującej się Polski, w której wciąż trzeba było przypominać o myciu zębów, a leczo prezentowano jako wykwintne danie.
Wystawa w Domu Spotkań z Historią będzie okazją do poznania nie tylko szaty graficznej czasopisma, lecz także jego treści. Numerom i reprodukcjom będą towarzyszyły materiały archiwalne: projekty okładek i rozkładówek, fragmenty warsztatu grafików, a także reinterpretacje zjawiska „Ty i Ja” oglądanego oczami współczesnych artystów: Nicolasa Grospierre’a, Tomasza Szerszenia i Szymona Zakrzewskiego. Kto jest ciekaw, w jakim stroju polecimy na Księżyc – dowie się tego we wrześniu w Domu Spotkań z Historią. Kuratorkami wystawy są Julia Libera i Agata Szydłowska.
Julia Libera – kulturoznawczyni, absolwentka Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje w Domu Spotkań z Historią w Warszawie, gdzie kieruje działem wystaw. Producentka wystaw m.in. „Zbyszko Siemaszko. Fotograf Warszawy”, „Pozowane, podpatrzone. Fotografie Wojciecha Plewińskiego”, „Niedenthal”, „Miastowidzenie. Fotografie Czesława Olszewskiego”, „Tadeusz Rolke. Fotografie warszawskie” oraz „Polskie Bieguny. Himalaje ’74 i Antarktyda ’77 na fotografiach Mirka Wiśniewskiego”.
Agata Szydłowska – badaczka, autorka książek, kuratorka. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, ma doktorat z etnologii. Pracuje w Katedrze Teorii Designu na Wydziale Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie prowadzi zajęcia między innymi z historii wzornictwa. Interesuje się interdyscyplinarnymi badaniami nad dizajnem, w szczególności splotami projektowania z polityką i życiem społecznym. Autorka i współautorka książek o typografii, polskim projektowaniu graficznym i czasopismach z PRL-u, m.in. „Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u”, za którą otrzymała nominację do Nagrody im. Marcina Króla, Nagrody Historycznej Polityki oraz znak jakości „Must have 2023” przyznawany przez Łódź Design, „Paryż domowym sposobem” i „Od solidarycy do TypoPolo”, a także artykułów naukowych i popularnonaukowych. Jest również współtwórczynią wieloletniego projektu „Zoepolis” poświęconego wspólnotom międzygatunkowym, obejmującego wystawy, badania artystyczne i książkę.
Wystawa „TY I JA. Lajfstajlowy magazyn z Peerelu” w Domu Spotkań z Historią będzie czynna od 27 września 2024 r. do 16 marca 2025 r. 26 września br. (czwartek) o godzinie 18:00 zapraszamy na wernisaż wystawy oraz koncert Zuzanny Wrońskiej z wizualizacjami Kuby Marii Mazurkiewicza. Wkrótce ogłosimy program wydarzeń towarzyszących wystawie – oprowadzań kuratorskich, spotkań, warsztatów.
TY I JA. LAJFSTAJLOWY MAGAZYN Z PEERELU
kuratorki: Julia Libera, Agata Szydłowska
projekt wystawy: Lotne Studio
projekt graficzny: Kuba Maria Mazurkiewicz
współczesne komentarze artystyczne: Nicolas Grospierre, Tomasz Szerszeń, Szymon Zakrzewski
autorzy filmu: Karol Białas (zdjęcia), Dominik Czapigo (wywiady), Paweł Wiszomirski (montaż)
koordynacja projektu, produkcja wystawy: Julia Libera oraz Zuzanna Andruszko i Magdalena Stefańczyk (współpraca)
redakcja: Małgorzata Purzyńska
tłumaczenie: Krzysztof Ścibiorski
korekta: Anna Kaniewska (polski), Christopher Smith (angielski)
przygotowanie zdjęć do druku: Skanery Niewiarygodne
realizacja projektu wystawy: Pracownia Tryktrak
opracowanie przewodnika rodzinnego: Magdalena Kreis
program wydarzeń: Marta Czyż, Weronika Komorowska, Agata Kucharska, Julia Libera, Kaja Stępkowska, Agata Szydłowska
promocja: Marta Czyż, Marianna Januszewicz, Marta Rogowska, Nadzieja Rudzka, Kaja Stępkowska
DSH dziękuje za pomoc w realizacji wystawy:
Teresie Kuczyńskiej, Krzysztofowi Gierałtowskiemu, Tadeuszowi Rolke, Magdzie Byczewskiej, Dominikowi Czapigo, Monice Czerniewskiej, Klarze Czerniewskiej-Andryszczyk, Elżbiecie Jasińskiej, Dominice Laskowskiej, Annie Liberze, Janowi Liberze, Mai Mroszczak, Janowi Olaszkowi, Hannie Rechowicz, Janowi Strumiłło, Andrzejowi Tomaszewskiemu.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
organizator: Dom Spotkań z Historią, instytucja kultury Miasta Stołecznego Warszawy
partner: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
partnerzy medialni: Dwutygodnik, NN6T/Notes Na 6 Tygodni
kontakt dla mediów:
Kaja Stępkowska, k.stepkowska@dsh.waw.pl, 693 463 665
