Przejście do strony głównej serwisu DSH

Grzegorz Motyka laureatem 16. Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego!

Nagrodę przyznano za książkę „Akcja »Wisła« ‘47. Komunistyczna czystka etniczna”, wydaną przez Wydawnictwo Literackie.

Dołączcie do nas 3 grudnia – to wyjątkowa okazja, by spotkać autora nagrodzonej książki i porozmawiać o jej ważnym przesłaniu.

W swojej publikacji Grzegorz Motyka przypomina o tragicznych wydarzeniach 1947 roku, kiedy 140 tysięcy polskich obywateli zostało przymusowo wysiedlonych w ramach operacji „Wisła”. Działo się to rękoma polskich polityków, urzędników i wojskowych. Celem brutalnej operacji było nie tylko zniszczenie podziemia i ukaranie wspierającej go ludności cywilnej, ale wymuszona polonizacja mniejszości ukraińskiej i łemkowskiej. „Nigdy wcześniej i nigdy później państwo polskie nie prowadziło na podobną skalę etnobójczej polityki” – pisze autor.

Grzegorz Motyka to wybitny historyk i politolog, który w swojej pracy badawczej koncentruje się na stosunkach polsko-ukraińskich po 1939 roku oraz historii antykomunistycznego oporu w Europie Środkowej po 1944 roku.

Jak uzasadnił przewodniczący jury, prof. Andrzej Friszke: „Ogromna wiedza o faktach idzie w parze z dokładnością w rekonstruowaniu szczegółów, wnikliwością krytyki źródeł i mądrością w wyciąganiu wniosków, dostrzeganiu związków między faktami. W bardzo trudnym obszarze, gdzie emocje (obu stron) niekiedy bardzo silne, często prowadzą do niechęci i niemożności zrozumienia racji drugiej strony (wtedy i dziś) prof. Motyka ze spokojem i precyzją mówił i pisał o faktach, pamiętając też cały czas o racjach moralnych i prawie ofiar do przywrócenia o nich pamięci"

Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego, ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady Miasta Warszawy, jest kontynuacją nagrody powstałej w 2009 roku za najlepszą książkę poświęconą najnowszej historii Polski. To jedna z najważniejszych nagród historycznych w kraju, a jej laureatami byli m.in. Timothy Snyder, Karol Modzelewski, a w ubiegłym roku Sławomir Łotysz za książkę „Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”. Jury nagradza publikacje podejmujące tematy, które frapują nie tylko naukowców i miłośników historii. Pogłębiona refleksja nad najnowszą historią Polski pozwala bowiem zrozumieć również bieżącą rzeczywistość i światopoglądowe spory, które toczymy do dziś.

Nagroda jest także uczczeniem pamięci Kazimierza Moczarskiego, dziennikarza i prawnika, demokraty i żołnierza Armii Krajowej, po wojnie przez 11 lat więzionego przez komunistów. Był autorem „Rozmów z katem”, niezwykłego zapisu rozmów z Jürgenem Stroopem, likwidatorem warszawskiego getta, z którym dzielił jedną celę więzienia na warszawskim Mokotowie.

Książki ocenia jury w składzie: Andrzej Friszke (Przewodniczący), Antoni Dudek, Dobrochna Kałwa, Barbara Klich-Kluczewska, Jan Kofman, Andrzej Krzysztof Kunert, Anna Landau-Czajka, Anna Machcewicz, Tomasz Makowski, Małgorzata Szejnert i Andrzej Wielowieyski.

Jury nominowało do Nagrody pięć tytułów:
- Kalina Błażejowska, „Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych”, Wydawnictwo Czarne,
- Ryszard Jamka, „Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli”, Wydawnictwo Marginesy,
- Cezary Łazarewicz, „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”,
- Grzegorz Motyka, „Akcja »Wisła« ‘47. Komunistyczna czystka etniczna”, Wydawnictwo Literackie,
- Marcin Zaremba, „Wielkie rozczarowanie. Geneza rewolucji Solidarności”, Znak Horyzont