Przejście do strony głównej serwisu DSH

Protesty i manifestacje na ulicach polskich miast, pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory i zwycięstwo „Solidarności” – rok 1989 był przełomowy w historii Polski. Jak zapisał się na zdjęciach fotoreporterek i fotoreporterów pracujących w tamtym czasie?

W 30. rocznicę tych wydarzeń Dom Spotkań z Historią prezentuje wystawę plenerową „Przełom w kadrze 1989”. To reporterskie spojrzenie na ten pamiętny rok oraz zdarzenia, które uruchomiły przemiany i w krótkim czasie doprowadziły do ustanowienia ustroju demokratycznego w Polsce. W Polkach i Polakach rozbudziły zaś ogromne nadzieje i oczekiwania, których wyrazem były wyniki wyborów 4 czerwca.

Ten niezwykły rok miał niezwykłych kronikarzy – fotoreporterów i fotoreporterki, których prace doskonale oddają atmosferę i zmiany zachodzące w kraju. Na wystawie prezentujemy wybór zdjęć prasowych dokumentujących najważniejsze wydarzenia roku 1989, jej uczestników i świadków oraz życie codziennie Polaków w tym czasie. Zobaczymy zdjęcia m.in. Jarosława Stachowicza, Krzysztofa Millera, Jacka Domińskiego, Czarka Sokołowskiego, Erazma Ciołka, Chrisa Niedenthala, Macieja Goliszewskiego, Macieja Macierzyńskiego, Anny Beaty Bohdziewicz. Ekspozycję uzupełnią plakaty wyborcze i przedruki prasy zagranicznej dotyczące wydarzeń w Polsce.

„»Przełom w kadrze 1989« to projekt, którego bohaterami są nie tylko zdjęcia, dokumentujące ten niezwykły rok, ale przede wszystkim ludzie, którzy je zrobili. Pomysł narodził się w czasie pracy nad wystawą »Krzysztof Miller 1989«. Zdałam sobie wówczas sprawę z tego, o jak wielu fotoreporterkach i fotoreporterach, dokumentujących wydarzenia przełomu, nic dzisiaj nie wiemy. W listopadzie rozpoczęliśmy w Domu Spotkań z Historią cykl spotkań o przełomie z perspektywy fotoreporterskiej, którego gospodynią była dziennikarka Urszula Urzędowska (autorka tytułu naszego projektu). Najczęściej powtarzane przez naszych bohaterów zdanie to: »Jak dużo się wtedy działo!«. Właśnie tę dynamikę zmian starałyśmy się pokazać na tych sześćdziesięciu dziewięciu fotografiach z wystawy”. – opowiada Katarzyna Puchalska, kuratorka.

Ekspozycja składa się ze zdjęć pokazujących wybrane wydarzenia roku 1989 w Polsce – od pierwszych spotkań Okrągłego Stołu, przez kampanię wyborczą i wybory 4 czerwca, aż po powołanie nowego rządu i pierwsze miesiące jego działalności. Zobaczymy też protestującą młodzież, uczestników strajków i manifestacji, festiwalowiczów z Jarocina, happeningi Pomarańczowej Alternatywy, bywalców warszawskiego sztabu wyborczego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w kawiarni Niespodzianka oraz polityków, działaczy opozycji i artystów wspierających Polskę w tym ważnym momencie m.in. Tadeusza Mazowieckiego, gen. Wojciecha Jaruzelskiego, Aleksandra Kwaśniewskiego, Jacka Kuronia, Jane Fondę ze znaczkiem „Solidarności” na festiwalu w Cannes, prezydenta George’a Busha w Gdańsku, Andrzeja Łapickiego czy francuskiego aktora Yves’a Montanda.

„Przełom polityczny 1989 roku pociągnął za sobą przełom w mediach. Polacy odzyskali wolność, a prasa zaczęła pokazywać wszystko, co się dzieje, mimo że cenzura jeszcze oficjalnie istniała. I właśnie to był ten tytułowy przełom w kadrze. Fotoreporterzy mogli w końcu swobodnie pracować, co więcej ich zdjęcia były publikowane. To jest najważniejsze w tej wystawie – działo się bardzo dużo i do tych wszystkich wydarzeń był nieograniczony dostęp mediów – prasy, telewizji i radia. Internetu jeszcze nie było, a w związku z tym, to właśnie prasa dostarczała czytelnikom fotograficznych dowodów tych niezwykłych wydarzeń.  Na wystawie pokazujemy bardzo dobrą fotografię prasową, którą publikowały gazety polskie, ale też prasa światowa. Zdjęcia, na których utrwalono przełomowe wydarzenia, ale i życie Polaków w tym ważnym i fascynującym okresie” – mówi Anna Brzezińska, jedna z kuratorek wystawy.

Wystawie towarzyszy katalog dostępny w naszej księgarni >>

Wystawa jest zwieńczeniem półrocznego cyklu „Przełom w kadrze”, w ramach którego w DSH odbywały się spotkania z fotoreporterami i fotoreporterkami. Ekspozycja powstała z okazji obchodów 30. rocznicy wydarzeń 1989 roku. Ponadto w programie obchodów: koncert „Wybraliśmy wolność. SMOLIK x Goście”, musical Pożaru w burdelu „Herosi transformacji. Ostateczne starcie”, debaty o wolności w kulturze i udziale kobiet w opozycji roku 80., pokazy filmowe oraz warsztaty dla najmłodszych w Dzień Dziecka. Dowiedz się więcej o obchodach 30. rocznicy wydarzeń 1989 roku.

Organizator: Dom Spotkań z Historią
Kuratorki: Anna Brzezińska i Katarzyna Puchalska
Patroni medialni: Gazeta Wyborcza, wyborcza.pl Warszawa, Co Jest Grane