Z okazji miejskich obchodów 75. rocznicy odbudowy Warszawy prezentujemy wystawę „Warszawa na nowo. Fotografie reporterskie 1945–1949” to symboliczne podsumowanie wieloletniej pracy Anny Brzezińskiej i Katarzyny Madoń-Mitzner – autorek albumu i kuratorek wystawy – ze zbiorem zdjęć z archiwum Polskiej Agencji Prasowej dotyczącym ważnego dla DSH tematu – odradzającej się z ruin Warszawy.
Tymczasowy most pontonowy dla ruchu pieszego na Wiśle, 1947 rok. Fot. Zdzisław Wdowiński
Te fotografie pokazują odbudowę miasta, ale także budowanie na nowo życia po traumie II wojny. Pozwalają inaczej spojrzeć na tamte czasy i na Warszawę dzisiaj. Mieszkańcy stolicy z niezwykłą siłą życia i energią oswajali skrajnie trudną rzeczywistość i starali się żyć normalnie w nienormalnych warunkach. W decyzji o wzniesieniu z ruin stolicy było jakieś pozytywne szaleństwo, zbiorowy entuzjazm na przekór realiom i sytuacji politycznej. Czuje się to, patrząc na te zdjęcia, na twarze ludzi, na odradzające się życie miasta. Ten entuzjazm, energia są zaraźliwe – mówi Katarzyna Madoń-Mitzner.
Ekspozycja składa się z 75 warszawskich fotografii z drugiej połowy lat 40. Ich autorami są fotoreporterzy z różnych agencji fotograficznych działających tuż po wojnie, zanim w 1951 roku powstała jedna Centralna Agencja Fotograficzna, m.in. Jerzy Baranowski, Stanisław Dąbrowiecki, Jan Tymiński, Karol Szczeciński, Władysław Forbert, Lech Pieńkowski, Stanisław Urbanowicz, Zdzisław Wdowiński, Bolesław Miedza, Tadeusz Kubiak, Wojciech Kondracki. Całość dopełniają wybrane fragmenty kronik filmowych dokumentujących powojenną Warszawę oraz kalendarium najważniejszych wydarzeń z lat 1945–1949.
Autorzy fotografii byli profesjonalistami, niezwykle zaangażowanymi w to, co robią. Ich zdjęcia są na najwyższym poziomie, zarówno technicznym, jak i merytorycznym, doskonale skadrowane i skomponowane. To nie tylko dokument, ale piękna, pełna emocji fotografia humanistyczna. Dzięki temu, że przetrwała, możemy poczuć niesamowitego ducha miasta i jego mieszkańców – mówi Anna Brzezińska.
Warszawa była najbardziej zniszczoną spośród europejskich stolic. W wyniku działań wojennych zburzono około 84% zabudowań lewobrzeżnej części miasta, w tym 90% zabudowy przemysłowej i zabytkowej, ok. 72% budynków mieszkalnych. Gruzy zajmowały ok. 20 milionów metrów sześciennych. Moment powrotu dawnych mieszkańców do stolicy, życie w ruinach i mozolna odbudowa miasta zostały utrwalone przez autorów zdjęć z niezwykłym wyczuciem i wrażliwością. Prezentowane w albumie i na wystawie fotografie pozwalają zrozumieć charakter i historię stolicy Polski oraz wyobrazić sobie, jak ogromny wysiłek włożono w podniesienie Warszawy z ruin. Zdjęcia pustkowia po getcie warszawskim kontrastują z nowopowstającym osiedlem Mariensztat, bieda i smutek z ulicznymi zabawami i tańcami. W ruinach Starego Miasta biegają dzieci a kobiety rozwieszają pranie. To nie tylko dokument powojennych zniszczeń. To poruszający portret zbiorowy ludzi budujących miasto na gruzach. Opowieść nie tyle o odbudowie miasta, co o odbudowie życia.
Wystawie towarzyszy
plebiscyt na najbardziej budujące zdjęcie Warszawy 1945–1949. Wśród prezentowanych zdjęć chcemy znaleźć jedno, które najlepiej odda ducha tamtego czasu i ogram pracy włożonej w odbudowę miasta. Każdy, kto odwiedzi naszą wystawę, może wziąć udział w plebiscycie i zagłosować na prezentowane w ramach ekspozycji zdjęcie. Wystarczy, że przy wybranej przez siebie fotografii przyklei specjalnie przygotowaną naklejkę. Chętni mogą też krótko uzasadnić swój wybór i wrzucić głos do urny w recepcji DSH, gdzie dostępne są naklejki oraz karty do głosowania. Najciekawsze uzasadnienia zostaną nagrodzone albumami, a fotografia, która uzyska najwięcej głosów naszych zwiedzających w symboliczny sposób podsumuje odbudowę Warszawy w 75. rocznicę tych wydarzeń.
Kuratorki: Anna Brzezińska i Katarzyna Madoń-Mitzner
Projekt wystawy: Katarzyna Godyń-Skoczylas, Grafomania
Partner: Jet Line
Organizator: Dom Spotkań z Historią