Dr Alicja Maliszewska-Polek przeprowadziła blisko 80 wywiadów ze starszymi przedstawicielami mniejszości ukraińskiej i łemkowskiej, którzy w 1947 roku zostali pozbawieni swojej małej ojczyzny w wyniku akcji „Wisła”, oraz z wnukami osób deportowanych. Autorka odtworzyła transgeneracyjny obraz tych wydarzeń widzianych oczami „zwykłych” ludzi.
Data wydarzenia
Spotkanie autorskie z dr Alicją Maliszewską-Polek poprowadzi Jana Stępniewicz, dziennikarka Polskiego Radia dla Ukrainy. Porozmawiamy o tym, jak wysiedlenia wpłynęły na tożsamość Ukraińców i Łemków, skąd bierze się tęsknota za utraconą ojczyzną i jak pamięć o wojnie przekazywana jest młodszym pokoleniom.
Wrócimy do historii osób, które doświadczyły dramatu wysiedlenia w ramach akcji „Wisła” i przez lata były zmuszone ukrywać swoją tożsamość na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Usłyszymy wspomnienia najstarszych świadków o obozach w Talerhofie, Berezie Kartuskiej, Jaworznie oraz o doświadczeniach związanych z II wojną światową. Spróbujemy znaleźć odpowiedzi na pytania o to, w jaki sposób wysiedlenie wpłynęło na tożsamość Ukraińców i Łemków, dlaczego starsze pokolenie wciąż tęskni za utraconą ojczyzną oraz jak opowieści rodzinne o wojnie i akcji „Wisła” przekazywane są kolejnym pokoleniom.
Celem dr Alicji Maliszewskiej-Polek było przywołanie i interpretacja wspomnień narratorów o „utraconej” ojczyźnie, zapamiętanej z okresu dzieciństwa lub młodości. Monografia odnosi się do historii zanurzonej w teraźniejszości, ponieważ rozmówcy ujawniają uczucia i emocje towarzyszące im w zwrotnych momentach życia – między innymi w czasie II wojny światowej, deportacji czy osiedlania się na ziemiach poniemieckich. Książka powstała na podstawie wywiadów z ostatnimi świadkami historii, co pozwala zachować ich pamięć dla przyszłych pokoleń.
Dr Alicja Maliszewska-Polek – absolwentka socjologii, kulturoznawstwa Europy Środkowo-Wschodniej oraz glottodydaktyki polonistycznej. Doktorat z nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię mówioną, badania biograficzne, pamięć indywidualną i zbiorową oraz tożsamość mniejszości ukraińskiej i łemkowskiej w Polsce. Jest autorką licznych artykułów publikowanych w czasopismach naukowych i monografiach. Związana zawodowo z Centrum Nauki Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz z Fundacją „Ukraiński Dom” w Warszawie.
Jana Stępniewicz – dziennikarka Redakcji Ukraińskiej Polskiego Radia dla Zagranicy i Polskiego Radia dla Ukrainy, prowadząca program telewizyjny „Telenowyny” (TVP 3) skierowany do mniejszości ukraińskiej w Polsce. Absolwentka filologii ukraińskiej Uniwersytetu Czerniowieckiego, studiów podyplomowych z dziennikarstwa na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Studium Europy Wschodniej UW. Jej zainteresowania zawodowe dotyczą integracji ukraińskich migrantów w polskim społeczeństwie, interakcji między ukraińską mniejszością narodową a obywatelami Ukrainy w Polsce, polsko-ukraińskiej współpracy kulturalnej oraz współczesnej kultury ukraińskiej. W pracy dziennikarskiej najbardziej ceni rozmowę z drugim człowiekiem.