Spotkanie z książką: (Nie)zapomniane dokumentalistki

Zapraszamy do udziału w debacie poświęconej wkładowi kobiet w kino dokumentalne, poruszonemu w publikacji „(Nie)zapomniane dokumentalistki” pod redakcją Moniki Talarczyk (wyd. PWSFTviT, 2025).

Znaczenie publikacji polega na wprowadzeniu do dyskursu naukowego nie tylko słabo znanych czy zapomnianych nazwisk reżyserek dokumentu, ale i zawodów filmowych, których istotny wkład w kształt artystyczny dokumentu jest pomijany w literaturze przedmiotu. Dotychczas nie pojawiła się publikacja, która miałaby ambicje zaprezentowania tylu autorek filmu: scenariusza (pamiętając, jak rozwijały się poglądy na rolę scenariusza w filmie dokumentalnym), zdjęć, montażu, dźwięku i innych zawodów filmowych.

Reżyserki coraz „szerszym frontem” wchodzą do zawodu, czego dowodem jest ich reprezentacja na Krakowskim Festiwalu Filmowym i innych festiwalach. Rynek filmowy zmienia się, zmieniają (bądź powinny ulec zmianie) programy nauczania, w związku z czym ta publikacja zyskuje szansę na spotkanie z zapotrzebowaniem odbiorczym. Różnorodność tekstów jest ostatecznie ich zaletą. Lektura zbioru pozostawia nas z uczuciem, że autorki / autorzy wskazali i uczulili w swych analizach na to, gdzie znajduje się owo „złoto, którego szukają dokumentaliści”.

Z recenzji prof. dr hab. Jadwigi Hučkowej

gościnie: prof. Monika Talarczyk, Katarzyna Trzaska, Małgorzata Świderska
prowadzenie: Paulina Reiter

Po debacie zapraszamy na pokaz filmu dokumentalnego „Nie tylko o modzie”, reż. Maria Kwiatkowska (WFD 1965, 17’)

Katarzyna Trzaska – urodzona w Toruniu, absolwentka filologii angielskiej UMK w Toruniu. Studiowała reżyserię filmową na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (2001-2006). Reżyserka filmowa, telewizyjna i teatralna. Autorka nagradzanych na świecie filmów dokumentalnych, w których kładzie nacisk na humor oraz stronę wizualną (m.in.: „10 lat do Nashville” 2010, „Maksimum przyjemności” 2012, „Wieś pływających krów” 2018, „Nauka latania” 2020).

Zainspirowana czeską nową falą i tragikomicznym klimatem jej filmów.  Zawsze blisko swoich bohaterów, których stara się pokazywać w sytuacjach zabawnych, ale również dramatycznych.

Zaangażowana w ruch feministyczny w branży filmowej jako członkini zarządu Stowarzyszenia Twórczyń Filmowych. Organizatorka cyklu pokazów i wykładów „Zapomniane reżyserki – Opowieści o pionierkach polskiego kina” w Domu Spotkań Z Historią w Warszawie, poświęconemu powojennym dokumentalistkom. Przewodnicząca Koła Reżyserów Dokumentalnych Stowarzyszenia Filmowców Polskich, ekspertka w Polskim Instytucie Sztuki Filmowej. Pragnie, żeby coraz więcej kobiet robiło filmy, żeby ich głos był słyszalny.

Monika Talarczyk – dr hab., prof. PWSFTviT w Łodzi, historyczka kina, badaczka kina kobiet. Autorka książek: Wanda Jakubowską. Od nowa (2015), Biały mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii (2013), Wszystko o Ewie. Filmy Barbary Sass a kino kobiet w II połowie XX w. (2013), redaktorka tomów zbiorowych: (Nie)zapomniane dokumentalistki (2025), Women in Cinema – numer monograficzny „Panoptikum” 2020, nr 23, (Nie)widzialne kobiety kina (2018) razem z Małgorzata Radkiewicz. Laureatka Nagrody PISF 2014. Kuratorka retrospektyw kina kobiet. Redaktorka 35mm.online. Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami oraz inicjatywy Kobiety Filmu.

Małgorzata Świderska – dr, wykładowczyni PWSFTviT w Łodzi, absolwentka Mistrzowskiej Szkoły Wajdy, reżyserka wideoeseju: Promocja wyobrażona. Nowe zwiastuny dla filmów Andrzeja Wajdy(2023) i filmów dokumentalnych: Rewolucje przeprowadza się przez telefon (2021), Poużywajmy sobie. Historia polskiego wzornictwa (2011). Realizatorka spektakli operowych, zwiastunów i reklam. Autorka koncepcji i projektu serwisu VOD Warszawa. Konsultantka programu Doc Lab Poland. Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich i Kobiet Filmu.

partnerzy: Stowarzyszenie Twórczyń Filmowych, PWSFTviT w Łodzi, WFDiF.