Przejście do strony głównej serwisu DSH

W cyklu „Historia w kadrze: wiek XX w polskich fabułach filmowych”, którego pomysłodawcą jest dr Rafał Marszałek, analizujemy fragmenty filmów fabularnych dotyczących ważnych doświadczeń w historii Polski w XX wieku. Przyglądamy się temu, w jaki sposób kino bierze udział w dyskursie publicznym i jak wpływa na kształtowanie świadomości historycznej. Filmy dotyczące zmian politycznych w latach 40. świadczą o tym, jak silnie obraz przeszłości związany jest z czasem ich powstania. Bezpośrednio po wojnie propaganda przedstawiała „walkę ludowej władzy z reakcyjnymi bandami”, później propagandowa wykładnia sprowadziła się do neutralizacji wojny domowej jako zamkniętego już rozdziału, poprzez stopniową rehabilitacji Armii Krajowej jako uczestnika antyhitlerowskiego ruchu oporu (przy jednoczesnym napiętnowaniu innych formacji niepodległościowych), wreszcie do swoistego wzoru paternalistycznego: oto komuniści edukują zagubionych akowców. Pochodną tego zbratania ponad dawnymi podziałami był obraz „radzieckiego sojusznika”. Po roku 1989 w filmach pojawiły się nowe wątki, nowe tony. Pokazaliśmy m.in. fragmenty filmów: Słońce wschodzi raz na dzień (1967, premiera 1972), reż. Henryk Kluba; Dzień oczyszczenia (1970), reż. Jerzy Passendorfer; Znikąd donikąd (1975), reż. Kazimierz Kutz; Pierścionek z orłem w koronie (1992), reż. Andrzej Wajda. Gościem spotkania był dr Marcin Zaremba (Instytut Historyczny UW), wieczór prowadził dr Rafał Marszałek (Collegium Civitas, Akademia Filmowa). Projekt dofinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.