Historia ulicy Karowej w pigułce
Na początku był wąwóz. Wyjątkowo stromy w porównaniu do tych, z których wyłoniły się pobliskie ulice Bednarska i Mostowa. Spływały nim potoki odprowadzające wodę z okolic dzisiejszego pl. Piłsudskiego, strumienie ze źródeł skarpowych, a wraz z rozrastaniem się miasta – miejskie ścieki.
Początki ulicy sięgają usypania grobli łączącej skarpę z brzegiem Wisły. Wąski trakt ma ok. 4 m szerokości, w sam raz tyle, żeby pomieścić mijające się w drodze dwukołowe wózki, zwożące miejskie nieczystości do osadników nad brzegiem Wisły. Ulica staje się jelitem miasta, a wózki, zwane karami (z łac. currus– wóz), dają początek jej nazwie. Karowa pojawia się oficjalnie na planie Warszawy w 1770 r. W roku 1855 nad samą skarpą, wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia, staje brama z wodotryskiem i posągiem syreny na szczycie – pierwszy symbol ulicy.
Wraz z budową wodociągu Marconiego miejsce karów zajmują rury tłoczące wodę do wieży ciśnień w Ogrodzie Saskim oraz odprowadzające ścieki z miasta do Wisły. Pod koniec XIX w. stację pomp Marconiego zastępuje przepompowania ścieków z Powiśla, będąca częścią systemu wodociągów i kanalizacji Lindleya.
Pod Karową, na wysokości dzisiejszego hotelu Bristol, powstaje wielka komora przelewowa,
z której w czasie silnych opadów deszczu nadmiar wody odprowadzany jest kanałem burzowym do Wisły. Wielkomiejskie ambicje władz miasta i podjęte próby przekształcenia ulicy w reprezentacyjną arterię łączącą Powiśle z Krakowskim Przedmieściem położyły kres istnieniu charakterystycznej bramy z wodotryskiem i posągiem syrenki na szczycie. Pojawił się za to wiadukt w kształcie ślimaka, nowy symbol ulicy, który wraz z planowaną budową metra na Karowej miał podzielić los swojego poprzednika – co jednak nigdy nie nastąpiło.
Karowa to jedna z najbardziej osobliwych ulic Śródmieścia, składająca się z trzech odrębnych części: górnej, od Krakowskiego Przedmieścia do wiaduktu, samego wiaduktu-ślimaka i dolnej, która wraz odsuwaniem się koryta rzeki od skarpy wiślanej wydłużała się, aż w XIX w. sięgnęła dzisiejszego Wybrzeża Kościuszkowskiego. To ulica nigdy do końca niezaistniała. Ulica dwóch światów – „gorszego” Powiśla i „miasta”, której ambicje nigdy nie zostały zaspokojone. Ulica duch…
Więcej o historii ulicy przeczytasz w wydanym przez DSH przewodniku KAROWA dostępnym w Księgarni XX wieku.
