Archiwum wydarzeń

  • wydarzenia archiwalne

Archiwum wydarzeń

Spotkanie poświęcone Cmentarzowi Powstańców Warszawy na Woli

02.10.2013

Spotkanie poświęcone Cmentarzowi Powstańców Warszawy na Woli

02.10.2013

  • wydarzenia archiwalne
wydarzenia archiwalne  
W dniu 69. rocznicy zakończenia Powstania Warszawskiego w Domu Spotkań z Historią odbył się finisaż wystawy Wola pamięci. Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli połączony ze spotkaniem poświęconym znaczeniu oraz rewitalizacji Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli i jego otoczenia, z udziałem Prezydenta m. st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. Goścmi spotkania byli również: Wanda Traczyk-Stawska z Komitetu  ds. Cmentarza Powstańców Warszawy przy Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego; Michał Szczerba, prezes Towarzystwa Przyjaciół Woli; Ryszard Wojtkowski, zastępca dyrektora Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych i Wioletta Urabaniak z Archiwum Państwowego m.st. Warszawy. W czasie spotkania można było obejrzeć dwie prezentacje „Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli w dokumentach archiwalnych” przygotowaną w Archiwum Państwowym m.st. Warszawy oraz „Prace renowacyjne Cmentarza Powstańców Warszawy” opracowaną w Mazowieckiem Urzędzie Wojewódzkim. Cmentarz Powstańców Warszawy na Woli jest nekropolią niepowtarzalnego rodzaju, największą tego rodzaju w Europie. Spoczywają na niej szczątki i prochy ponad 104 tys. osób poległych, zamordowanych i spalonych przez Niemców w czasie Powstania Warszawskiego — żołnierzy i ludności cywilnej — ekshumowanych z ulic Warszawy po zakończeniu II wojny światowej. Idea utworzenia Cmentarza Powstańców Warszawy zrodziła się w lipcu 1945 r. Wyborem miejsca pod nowy cmentarz zajęło się Biuro Odbudowy Stolicy, które wskazało na konieczność opracowania szczegółowego projektu „Cmentarza dla Poległych w Powstaniu 1944 r.”, które powierzono we wrześniu 1945 r. architektom: prof. Romualdowi Guttowi i Alinie Scholtzównie.  Usytuowanie Cmentarza nie jest przypadkowe, znajduje się on na szlaku wielu zbiorowych miejsc straceń w pierwszym okresie powstania warszawskiego (1944), a zarazem w pobliżu historycznej Reduty gen. Sowińskiego, miejsca krwawych walk w czasie powstania listopadowego (1831) i obrony Warszawy (1939). Zamierzenie prof. Romualda Gutta i Aliny Scholtzówny nie zostało zrealizowane. Projekt przewidywał zagospodarowanie blisko 80 tys. m2 terenu przy ul. Wolskiej.  Ze względów politycznych, ostatecznie utworzono cmentarz wojenny na powierzchni jedynie 15 tys. m2, a na pozostałym terenie planowanego urządzenia cmentarza powstał Park im. Powstańców Warszawy. Uroczyste poświęcenie i otwarcie Cmentarza Powstańców Warszawskich odbyło się 29 listopada 1945 r.. Pogrzeby trwały do początku lat 50. Największy „Pogrzeb Męczenników Polskich” miał miejsce 6 sierpnia 1946 roku. W 1963 roku Cmentarz został przeprojektowany, a w 1973 roku powstał monumentalny pomnik Polegli – Niepokonani prof. Gustawa Zemły.   Na wniosek Komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy przy Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Towarzystwa  Przyjaciół Woli Prezydent RP Bronisław Komorowski objął honorowy patronat nad rewitalizacją Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli, który w opinii Prezydenta „stanie się jedną z najważniejszych nekropolii, nie tylko stolicy, ale i Polski”. Organizatorzy: Komitet ds. Cmentarza Powstańców Warszawy przy Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Towarzystwo Przyjaciół Woli.