Przejście do strony głównej serwisu DSH

Zapraszamy na cykl pokazów filmowych i spotkań w 45. rocznicę samospalenia się Ryszarda Siwca (8 września 1968) w proteście przeciw inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. W styczniu 1969 roku podpalił się Jan Palach – student z Pragi, a wiadomość o tym obiegła cały świat. W ciągu kolejnych kilku miesięcy w jego ślady poszło prawie trzydzieści osób. Dramatyczne przesłanie i protest Ryszarda Siwica przeszły bez echa. Na swoją ofiarę całopalną wybrał najgorszy moment – rok 1968 w Polsce to apogeum powojennego komunizmu, czas całkowitego ubezwłasnowolnienia społeczeństwa. Sprawnie uciszono studentów buntujących się pół roku wcześniej. A peerelowskiej armii, która w sierpniu tegoż roku najechała niepokorną Czechosłowację, Polacy głównie dziękowali. Rocznicy towarzyszy publikacja przygotowana przez Ośrodek KARTA pt. Całopalny.

• FABUŁA 6 września (piątek.), godz. 18.00, DSH Pokaz pierwszej części filmu Gorejący krzew (fab., 2013, cz. 1 – 84’) Oparty na faktach trzyczęściowy film Agnieszki Holland został zrealizowany w Czechach przez kanał HBO. Opowiada o Janie Palachu, który w proteście przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację i powszechnej apatii czeskiego społeczeństwa dokonał aktu samospalenia przed Muzeum Narodowym na placu Wacława w Pradze. Reżyserka w 1969 roku była studentką Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze i, jak sama mówi, nakręciła ten film z osobistej perspektywy. Do projektu zaangażowała znanych czeskich aktorów, m.in. Tatianę Pauhofovą, Jaroslavę Pokorną, Ivana Trojana. Organizatorzy: DSH, HBO.

• 7 września (sobota), godz. 14.00–20.00, DSH Pokaz trzech części filmu Gorejący krzew (cz. 1 – 84’, cz.2 – 73’, cz. 3 – 78’), reż. Agnieszka Holland Organizatorzy: DSH, HBO.
•  
• KONFERENCJA PRASOWA
•  
• 8 września (niedziela), godz. 12.00, Stadion Nardowy, Loża Platynowa (aleja księcia Józefa Poniatowskiego 1)

Gościem specjalnym będzie Wit Siwiec, syn Ryszarda Siwca. W konferencji udział wezmą: Zbigniew Gluza – prezes Ośrodka KARTA, Jan Sechter – ambasador Republiki Czeskiej, dr Łukasz Kamiński – prezes IPN, Maciej Drygas – autor filmu Usłyszcie mój krzyk, dr Marcin Krzanicki – IPN Oddział w Rzeszowie, Piotr Jakubowski – dyrektor Domu Spotkań z Historią. W programie emisja na telebimach fragmentu Posłania Ryszarda Siwca, nagranego przed 8 września 1968 oraz prezentacja publikacji Całopalny. Więcej: www.dsh.waw.pl/pl/4_1871 Organizatorzy: Ośrodek KARTA, Instytut Pamięci Narodowej, DSH.

• DOKUMENT

8 września (niedziela), DSH godz. 14.00 – Dzieci z hotelu Ameryka (Vaikai is Amerikos viesbucio), reż. Raimundas Banionis, scen. Maciej Drygas (dok., 1990, 88’) W 1972 roku 19-letni Romas Kałanta dokonał samospalenia niedaleko budynku KGB. Zostawił w domu dwie kartki. Na jednej napisał "Ginę za wolność Litwy", na drugiej adresowanej do dziewczyny "Lino, wybacz, inaczej nie mogłem". godz. 16.00 – Usłyszcie mój krzyk (dok., 1996, 46’), reż. Maciej Drygas 8 września 1968 roku Ryszard Siwiec, pięćdziesięcioletni księgowy z Przemyśla, filozof, żołnierz AK,  podpalił się podczas dożynek na Stadionie Dziesięciolecia. Niemal nikt tego nie zauważył. Wcześniej rozrzucił kilkanaście ulotek z protestem przeciwko wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji. Nazwisko Siwca nie trafiło na pierwsze strony ani polskich, ani zachodnich gazet, długo milczała rozgłośnia Wolnej Europy. Kiedy kilka miesięcy potem samospalenia dokonał Jan Palach, świat był wstrząśnięty. Na podstawie dokumentów, rozmów z bliskimi i świadkami autor filmu próbuje odpowiedzieć na pytania o motywy działań Ryszarda Siwca. Film kończy wstrząsająca, nakręcona przypadkowo przez operatora kroniki Zbigniewa Skoczka, krótka sekwencja archiwalna – dramatyczny moment samospalenia Ryszarda Siwca. W swoim „Posłaniu”, nagranym kilka dni przed śmiercią, Siwiec apelował: „Usłyszcie mój krzyk! Krzyk szarego, zwyczajnego człowieka, syna narodu, który własną i cudzą wolność ukochał ponad wszystko, ponad własne życie!”. Nagrody na festiwalach filmowych: Srebrny Smok w Krakowie, Golden Gate Award w San Francisco, Grand Prix w Melbourne, Nagroda Felix (Europejska Nagroda Filmowa) dla najlepszego filmu dokumentalnego (1991) i inne. Organizator: DSH

• SPOTKANIE

12 września (czwartek), godz. 18.00, DSH Całopalenie Zanim Ryszard Siwiec podpalił się na Stadionie Dziesięciolecia na oczach 100 tysięcy widzów, napisał list pożegnalny do żony: „Wybacz, nie można było inaczej. Po to, żeby nie zginęła prawda, człowieczeństwo, wolność ginę, a to mniejsze zło niż śmierć milionów…”. W 45. rocznicę jego śmierci porozmawiajmy o tym, czym jest samospalenie: ekstremalną formą protestu, krzykiem rozpaczy czy aktem nieludzkiej odwagi? Czy takie działania mają jakiekolwiek znaczenie polityczne, mogą zmienić świat na lepsze, czy też jedynym ich efektem są bezrefleksyjnie prezentowane w serwisach informacyjnych newsy? Czy historia umie docenić takie poświęcenie? Spotkanie poprowadzi medioznawca dr Jacek Wasilewski (UW). W dyskusji udział wezmą: Maciej Drygas, dokumentalista i reżyser filmowy; Mirosław Pęczak (socjolog, UW), Piotr Cykowski (Students for a Free Tibet Poland). Organizator: DSH Więcej informacji o Ryszardzie Siwcu i tle wydarzenia na stronach Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Reszowie: www.ryszardsiwiec.com.