Przejście do strony głównej serwisu DSH

Gościem DSH była Szahrnusz Parsipur – wybitna irańska pisarka, dysydentka, więźniarka polityczna, która opowiedziała o swoich zmaganiach z irańską cenzurą, bolesnej cenie, jaką przyszło jej zapłacić za literacką niezależność oraz o swojej powieści Tuba i znaczenie nocy. Spotkanie z udziałem tłumaczki Anny Krasnowolskiej poprowadziła Ludwika Włodek. Szahrnusz Parsipur (urodzona w 1946 roku) to jedna z najwybitniejszych pisarek irańskich, o której mówi się jako o kandydatce do literackiego Nobla. Kojarzona z nurtem feministycznym w irańskiej literaturze, podejmując w swojej twórczości kontrowersyjne tematy społeczne, często związane z sytuacją kobiet w Iranie, stała się ikoną współczesnej literatury perskiej. Jest autorką prawdopodobnie jedynej irańskiej powieści science-fiction. Jej twórczość była tłumaczona na liczne języki, dzięki czemu od lat cieszy się uznaniem na świecie. Za odwagę poruszania w swych książkach trudnych tematów obyczajowych i lewicowe sympatie pisarka była wielokrotnie aresztowana i więziona, w końcu zmuszona do emigracji. Jednocześnie paradoksalnie nadal jest wydawana w Iranie, mimo częściowego objęcia zapisem cenzuralnym. Twórczość Parsipur nadal cieszy się tam ogromną popularnością jako proza burząca tabu i inicjująca dyskusję o bolesnych i trudnych politycznie oraz społecznie problemach. W Polsce, jak dotąd ukazała się powieść Kobiety bez mężczyzn. Głośno było również o jej ekranizacji w reżyserii Szirin Neszat z 2009 roku, która została nagrodzona Srebrnymi Lwami na Festiwalu w Wenecji. Za największe dokonanie pisarki uważa się powieść Tuba i znaczenie nocy z 1989 roku, która stała się w Iranie bestsellerem. „Tuba” to drzewo rosnące w raju, które łączy różne światy i wydaje wszystkie rodzaje owoców. To także imię głównej bohaterki, w której przedziwnym życiorysie splatają się równoległe światy i pokolenia XX-wiecznego Iranu. W tej epickiej opowieści przed oczami czytelnika przewija się galeria typów ludzkich, zdarzeń i postaci historycznych. Splatając się z przeżyciami mistycznymi i fantastycznymi zdarzeniami tworzą one mozaikę świadomości Tuby oscylującej między dziewczęcą naiwnością a mistycznym objawieniem. Poetyka realizmu magicznego pozwala Parsipur przedstawiać w ramach jednej opowieści wiele paradoksów i rozterek współczesnego Iranu odnosząc je do postaw i postaci archetypicznych. Dlatego jej powieść będąc niezbędną lekturą dla każdego zainteresowanego dzisiejszym Iranem, stanowi zarazem nie mniej ciekawą propozycję dla czytelników poszukujących uniwersalnych walorów literackich. Z recenzji książki: „Szahrnusz Parsipur przeciwstawia się wszelkiemu fundamentalizmowi. Ale przede wszystkim tworzy wielką książkę historyczną i wielką historię. Nie tylko pożycza orientalną monetę od Szeherezady, ale także porusza się swobodnie po technikach narracyjnych zachodnich mistrzów od Umberto Ecco po Gabriella Garcię Marqueza.” DieZeit „Jak sama Parsipur jej bohaterki są kobietami, których bunt ma charakter nie tylko czysto polityczny ale i egzystencjalny. Buntują się przeciwko systemowi, który odmawia im prawa  do indywidualnej godności i ogranicza możliwości rozwoju.” Azar Nafisi, autorka Czytając Lolitę w Teheranie, badaczka perskiej literatury współczesnej Organizatorzy: DSH, Wydawnictwo Oficyna Literacka, Zakład iranistyki UJ, „Solidarni z Iranem” – program Instytutu Lecha Wałęsy