Archiwum wydarzeń

  • wydarzenia archiwalne
  • wystawy archiwalne

Archiwum wydarzeń

Białe orły, czarne orły. Polscy i niemieccy piłkarze w cieniu polityki

18.05.2012 - 16.09.2012

Białe orły, czarne orły. Polscy i niemieccy piłkarze w cieniu polityki

18.05.2012 - 16.09.2012

  • wydarzenia archiwalne
  • wystawy archiwalne
wydarzenia archiwalne wystawy archiwalne  

Wystawa prezentuje zdjęcia i dokumenty dotyczące historii piłki nożnej w Polsce i Niemczech w XX wieku od pierwszych kontaktów sportowych obu narodowości (mecz Cracovii z Eintrachtem Lipsk w 1913 roku) aż po dzień dzisiejszy. Stosunki polsko–niemieckie w minionym stuleciu były szczególnie dramatyczne, co miało swoje odzwierciedlenie także w naszych sportowych relacjach. Pokazujemy wzajemną rywalizację obu narodów na  boisku oraz jej uwarunkowania polityczne i społeczne, prezentujemy również 11 sylwetek znakomitych sportowców, którzy przeszli do historii sportu. Piłka nożna jest najbardziej popularnym sportem w Niemczech i Polsce, a losy reprezentacji narodowych interesują niemal wszystkich. Znani piłkarze są idolami masowej wyobraźni, a przegrane czy wygrane mecze stają się narodową klęską lub zwycięstwem. Już w okresie międzywojennym futbol stał się obiektem zainteresowania polityków – wykorzystywany zarówno do budowania tożsamości narodowej, jak i do celów propagandowych. W czasie plebiscytu na Górnym Śląsku - od 1920 r. mecze drużyn polskich z niemieckimi stawały się swoistą „walka narodów”. Od 1924 roku kluby niemieckie w Polsce przystąpiły do rozgrywek krajowych. Klub 1.FC Katowice stał się jednym z najsilniejszych, a w 1927 roku jego piłkarze niespodziewanie przewodzili w ligowych rozgrywkach, jednak decydujący o zdobyciu mistrzostwa mecz z krakowską Wisłą został przez niemiecką drużynę przegrany. Niemiecka publiczność oskarżała sędziego o stronniczość, a po meczu doszło do zamieszek. Pierwszy mecz Polski z Niemcami w Berlinie w 1933 roku poprzedziły rozmowy dyplomatów, a na trybunach podczas tego historycznego spotkania zasiadł minister propagandy III Rzeszy Joseph Goebbels i polski ambasador Józef Lipski. Takich polsko-niemieckich pojedynków piłkarskich było 5, a informacje o meczach trafiały na pierwsze strony gazet. Zdjęcia przypominają atmosferę tamtych lat – pełne trybuny, drużynę niemiecką pozdrawiającą zgromadzoną publiczność charakterystycznym podniesieniem ręki i wielkie propagandowe hasła zawieszane na stadionach. Szczególnie dramatyczny był okres II wojny światowej, gdy polskie kluby zostały rozwiązane przez niemieckiego okupanta. Jednak w okupowanym kraju nadal toczyły się rozgrywki konspiracyjne. Niemcy prowadzili także swoje piłkarskie turnieje zarezerwowane jednak dla wybranej publiczności. Stadion przy ul. Łazienkowskiej zamieniony został na „Wehrmachtstadion”, a przy ul. Konwiktorskiej grała teraz „SS_Politzai”. Wystawa przypomina również okres powojenny – odgórnie narzuconą „przyjaźń” PRL z NRD i jej całkowite fiasko. Gdy w 1971 roku w Warszawie grała reprezentacja RFN, do Warszawy przyjechała kilkutysięczna grupa wschodnich Niemców, kibicujących piłkarzom z Zachodu. Dla mieszkańców NRD była to jedyna możliwość zobaczenia na żywo znakomitej jedenastki z RFN. Taką postawą kibiców ze wschodnich Niemiec zainteresowały się niemiecka STASI i polska SB. Na zakończenie prezentujemy również sylwetki znakomitych piłkarzy współcześnie grających, z których dumni są zarówno Niemcy, jak i Polacy. Ekspozycja została przygotowana w wersjach językowych polskiej i niemieckiej, a w galerii plenerowej również w języku angielskim. Wystawę można oglądać:

  • 18 maja – 16 sierpnia 2012, Ambasada Niemiec, ul. Jazdów 12 (od poniedziałku do czwartku w godz. 10.00-16.00 oraz w piątki w godz. 10.00-15.00).
  • 5–18 czerwca 2012, galeria plenerowa: Międzymurze Piotra Biegańskiego przy Placu Zamkowym.
  • 3 lipca – 16 września 2012, Dom Spotkań z Historią, ul. Karowa 20WSTĘP WOLNY

Organizatorzy: Ambasada Niemiec w Warszawie, Dom Spotkań z Historią Partnerzy: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Stołeczna Estrada Autorzy: Robert Gawkowski, Jarosław Rokicki, Thomas Urban Redaktor prowadzący: Ewa Mazur Projekt graficzny wystawy i druków promocyjnych: Jan Estrada-Osmycki Tłumaczenie na język niemiecki: Thomas Urban Współpraca redakcyjna: Magda Lasia Produkcja: Justyna Urban Na zdjęciu (powyżej):  pierwszy mecz Niemcy – Polska,  który rozegrano w grudniu 1933 roku w Berlinie, dziesięć miesięcy po powierzeniu Adolfowi Hitlerowi funkcji kanclerza Rzeszy. Spotkanie to miało spore znaczenie polityczne i było poprzedzone rozmowami dyplomatów z obu krajów. Polscy piłkarze z uznaniem podkreślali gościnne przyjęcie, choć humor popsuła im przegrana 0:1 po golu straconym w przedostatniej minucie. Mecz obserwował Joseph Goebbels, od marca 1933 roku  minister propagandy. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe   [gallery size="large" ids="7209,7210,7211,7212,7213,7214,7215,7216,7217,7218,7219,7220,7221,7222,7223,7224,7225,7226"]