Archiwum wydarzeń

  • wydarzenia archiwalne

Archiwum wydarzeń

Niewysłany list – debata po latach. Aleksander Kwaśniewski i Zbigniew Gluza rozliczają się z komunizmem

13.03.2012

Niewysłany list – debata po latach. Aleksander Kwaśniewski i Zbigniew Gluza rozliczają się z komunizmem

13.03.2012

  • wydarzenia archiwalne
wydarzenia archiwalne  
Zbigniew Gluza i Aleksander Kwaśniewski znają się od lat, w okresie studiów byli na „ty”, jednak ich drogi potoczyły się odmiennie – jeden z nich był aktywnym działaczem opozycji, drugi działaczem PZPR. Kiedy w 1995 roku Kwaśniewski został Prezydentem RP, Zbigniew Gluza, były opozycjonista, w imieniu Ośrodka KARTA napisał „List otwarty do Prezydenta-elekta Aleksandra Kwaśniewskiego”, w którym wezwał Prezydenta do gruntownego rozliczenia się z komunizmem.   „Proponuję Panu – już w pierwszych miesiącach kadencji – przyjęcie patronatu nad publiczną rozprawą, w której podsądnym byłby polski komunizm (1918-1989)”.  Do rozprawy ani debaty nie doszło ani za pierwszej, ani za drugiej kadencji prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Zarząd Ośrodka uznał list za akt samobójczy i zamiast do Kancelarii Prezydenta trafił w zaklejonej kopercie do „zbiorów zamkniętych” KARTY. Od tamtego czasu minęło 16 lat. Aleksander Kwaśniewski nie jest już głową państwa, a list został opublikowany w wydanej na początku 2012 roku książce Zbigniewa Gluzy „Odkrycie KARTY: niezależna strategia pamięci”. Czy po 16 latach możliwy jest powrót do wątków zamieszczonych w nigdy nie wysłanym liście? Czy są one wciąż aktualne? Czy „jedynym ratunkiem dla naszej świadomości zbiorowej” jest w dalszym ciągu rozliczenie się z komunizmem? Debatę poprowadził red. Jarosław Gugała Aleksander Kwaśniewski (ur. w 1954 w Białogardzie). Członek PZPR (1977-1990). Współtwórca Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (styczeń-luty 1990) i pierwszy jej przewodniczący (do grudnia 1995). Współorganizator Sojuszu Lewicy Demokratycznej (1991). Działacz sportowy - w Akademickim Związku Sportowym (1975-1979) oraz Polskim Komitecie Olimpijskim. Przewodniczący PKOL (1988-1991). Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z okręgu warszawskiego (w wyborach w 1993 r. uzyskał największą liczbę głosów - 148 553). Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w I i II kadencji (1991-1995). Członek Komisji Spraw Zagranicznych oraz przewodniczący Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego (listopad 1993 - listopad 1995). Zwycięzca wyborów prezydenckich: po raz pierwszy w 1995 roku (hasła kampanii wyborczej: "Wybierzmy przyszłość" i "Wspólna Polska") - 51,7 % głosów wobec 48,3 % Lecha Wałęsy, a następnie w 2000 roku (hasło kampanii wyborczej "Dom wszystkich - Polska") - 53,9% głosów już w pierwszej turze. Współtworzył projekt i uczestniczył w kampanii referendalnej na rzecz przyjęcia Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej, którą podpisał 16 lipca 1997 roku. 26 lutego 1999 r. podpisał dokumenty ratyfikujące polskie członkostwo w NATO (we wspólnej ceremonii z Prezydentem Republiki Czeskiej Vaclavem Havlem). Aktywnie działał na rzecz poszerzenia Sojuszu o dalszych siedem krajów (szczyt NATO w Pradze 2002)  i kontynuowania polityki "otwartych drzwi". Zwolennik przystąpienia Polski do Unii Europejskiej - uzyskanego ostatecznie 1 maja 2004 r. Inicjator i aktywny uczestnik kampanii proeuropejskiej poprzedzającej ogólnokrajowe referendum, w którym 77 proc. głosujących Polaków opowiedziało się za przystąpieniem Polski do UE (czerwiec 2003). Rzecznik współpracy regionalnej Europy Środkowej i Wschodniej. Autor inicjatyw służących pojednaniu: polsko-niemieckiemu, polsko-ukraińskiemu i polsko-żydowskiemu. Biogram z oficjalnej strony Aleksandra Kwaśniewskiego www.kwasniewskialeksander.pl Zbigniew Gluza (ur. w 1955 w Warszawie). Absolwent Politechniki Warszawskiej. Od IX 1980 w „S”. I 1982–1989 współzałożyciel, redaktor nacz. i autor tekstów w podziemnym piśmie „Karta”; 4 III 1985 aresztowany, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, 18 IX 1985 skazany przez Sąd Rejonowy m. st. Warszawy na 6,5 mies. więzienia, uwolniony po zaliczeniu w poczet kary okresu aresztowania; zwolniony z pracy. 1986-1989 zatrudniony w wydawnictwie Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Od XI 1987 współinicjator i szef Archiwum Wschodniego, od 1988 programu Indeks Represjonowanych. Od 1990 prezes Fundacji Karta, od 1991 Ośrodka KARTA, od 1991 redaktor nacz. kwartalnika historycznego „Karta”; od 2005 współzałożyciel i przew. Rady Programowej Domu Spotkań z Historią w Warszawie, od 2007 członek Rady Programowo-Historycznej Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Autor monografii Teatru Ósmego Dnia Ósmy dzień (Krąg, 1982) i autobiograficznych zapisków Epizod – dziennik zamknięcia (Przedświt, 1988); współredaktor opracowań dokumentujących wydarzenia stanu wojennego i represje z l. 80.: W stanie (1984) i Polityczni (1988); współinicjator wydania Opozycji w PRL. Słownik biograficzny 1956-1989 (2000-2006) i Słownika dysydentów (2007); autor i współautor koncepcji wystaw: Bramy wolności. Od Solidarności do zjednoczenia Niemiec (Berlin, 1999), Koniec Jałty (1999-2004), Oblicza totalitaryzmu (ekspozycja w DSH, od 2005) i Sztafeta do wolności 1976–1989 (2009). Ośrodek KARTA — niezależna organizacja pozarządowa zajmująca się dokumentowaniem i upowszechnianiem historii najnowszej Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku, niesieniem wiedzy o człowieku współczesnym oraz szerzeniem tolerancji i demokracji. Działalność Ośrodka KARTA rozpoczęło pismo „Karta” wydawane (w podziemiu) w stanie wojennym, od 4 stycznia 1982 do dzisiaj (obecnie jako kwartalnik historyczny). Od lipca 2004 Fundacja Ośrodka KARTA ma status organizacji pożytku publicznego. Realizuje wiele programów i projektów, inicjuje akcje społecznego ratowania Pamięci (np. Pogotowie Archiwalne, audiohistoria.pl). Ośrodek KARTA prowadzi działalność: wydawniczą („Karta”, albumy historyczne, serie książkowe i inne), wystawienniczą, edukacyjną (m.in. organizowany od 1996 roku konkurs dla młodzieży „Historia Bliska”), archiwistyczną (Archiwum Wschodnie, Archiwum Opozycji, Archiwum Historii Mówionej, Archiwum Fotografii; bazy danych, np. Indeks Represjonowanych). 11 listopada 2009 Fundacja Ośrodka KARTA otrzymała Nagrodę Dwudziestolecia Odrodzenia Niepodległej Polski — Pro Publico Bono. Ośrodek KARTA był inicjatorem i twórcą Domu Spotkań z Historią w Warszawie (ul. Karowa 20). Biogram ze strony www.encyklopedia-solidarnisci.pl