Przejście do strony głównej serwisu DSH

Dom Spotkań z Historią, Ośrodek KARTA oraz Uniwersytet Warszawski zaprezentowały wystawę: Tu się nigdy nic nie zmieni ’68 przygotowaną w 40. rocznicę protestów studenckich w marcu 1968 roku. Ekspozycja składała się z 200 archiwalnych zdjęć (pochodzących głównie ze zbiorów PAP) oraz licznych tekstów źródłowych pokazujących zajścia marcowe i najważniejsze wydarzenia 1968 w Polsce, a także interwencję wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Rok 1968 to niechlubny schyłek gomułkowskiej „małej stabilizacji” (kampania antysemicka, antyinteligencka, czystki polityczne), a jednocześnie pierwsza w PRL próba inteligenckiego sprzeciwu wobec wszechwładnej cenzury i odgórnego, partyjnego sterowania kulturą i nauką. To również ważna cezura w powojennych dziejach Polski i Czechosłowacji, które podjęły próbę sprzeciwu wobec narzuconego przez Moskwę systemu totalitarnego. Wystawa przypomniała również życie codzienne w Polsce Ludowej w ’68. „Wystawa Tu się nigdy nic nie zmieni '68  pokazujała wydarzenia marcowe w kontekście całego roku 1968, pozwalając zobaczyć i zrozumieć przebieg procesu, który wówczas miał miejsce. Skupiła uwagę nie tylko na samym buncie studentów i towarzyszących mu okolicznościach; portretuje także polskie społeczeństwo w schyłkowym okresie „małej stabilizacji” – jego dzień codzienny i jego momentami zdumiewającą wobec tego buntu obojętność.” – powiedziała Agnieszka Dębska z Ośrodka KARTA, kurator wystawy.   Komentarz do zdjęć stanowiły wspomnienia uczestników wydarzeń – studentów i nauczycieli akademickich, wiersze poetów pokolenia ’68: Stanisława Barańczaka i Ryszarda Krynickiego, fragmenty tekstów prasowych, dokumentów oficjalnych, przemówień przedstawicieli władz, poufnych notatek i raportów Służby Bezpieczeństwa. Obszerny materiał wystawy podzielony był na trzy miejsca ekspozycyjne: kampus główny Uniwersytetu Warszawskiego, skwer u zbiegu ulicy Karowej i Krakowskiego Przedmieścia oraz salę Domu Spotkań z Historią. W rejonie Krakowskiego Przedmieścia i Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentowane zostały wielkoformatowe fotografie przedstawiające wiec studentów UW 8 marca 1968 i zajścia uliczne, które rozegrały się w tej przestrzeni – brutalną akcję milicji i „aktywu robotniczego”. Na skwerze przy ulicy Karowej pokazane zostały zdjęcia ze spektaklu „Dziady”, którego odwołanie stało się bezpośrednim impulsem do wystąpień studenckich; przypomnimy także protesty studentów wielu polskich uczelni, domagających się m.in. poszanowania zasad konstytucji, wolności słowa, zmiany polityki kulturalnej PRL. Władze rozpętały zakrojoną na szeroką skalę akcję w celu wskazania i potępienia „prowodyrów” zajść marcowych i ich rzekomych inspiratorów (dyżurnych „straszaków” PRL: „syjonistów”, „amerykańskich imperialistów” i „niemieckich rewanżystów”). Jednym ze skutków tej akcji była duża fala emigracji osób pochodzenia żydowskiego. Na skwerze zaprezentujemy fotografie z organizowanych przez władzę demonstracji poparcia dla partii i jej przywódcy Władysława Gomułki, interwencji wojsk Układu Warszawskiego (ZSRR, Bułgarii, Węgier i Polski) w Czechosłowacji (sierpień–wrzesień) oraz obrazy z Dworca Gdańskiego — dramatyczne pożegnania z krajem osób pochodzenia żydowskiego. W zmodernizowanej przestrzeni DSH przypomniane było życie codzienne w Polsce 1968 roku. Odrębnym akcentem tej części ekspozycji były fotografie dokumentujące samospalenie Ryszarda Siwca (8 września) w proteście przeciwko interwencji w Czechosłowacji. Wystawie towarzyszyły pokazy filmowe i spotkania ze świadkami organizowane w DSH oraz prezentacja albumu Rok 1968. Środek Peerelu. Na stronie Ośrodka KARTA znajduje się szczegółowe kalendarium wydarzeń 1968 roku, pod adresem: http://www.karta.org.pl/68.asp. Scenariusz wystawy, koncepcja plastyczna – Adam Orlewicz, opieka merytoryczna: Agnieszka Dębska (Ośrodek KARTA), Katarzyna Madoń-Mitzner (DSH), opracowanie graficzne – Łukasz Kamieniak. Na zdjęciach: Warszawa, 8 marca. Wiec studentów na uniwersytecie warszawskim. Fot. Krzysztof Wojciewski/ FORUM Gorzów Wielkopolski, 1968. Masówka w Zakładach „Stilon”. Fot. Tomasz Gawałkiewicz / ADM/PAP