Przejście do strony głównej serwisu DSH

DSH, ul. Karowa 20, Sala Spotkań Prywaciarze 1945-89 Termin inicjatywa prywatna usankcjonowany został już na progu powojennej Polski. W ogłoszonym 22 lipca 1944 Manifeście PKWN konstytuujące się władze komunistyczne zapowiadały m.in.: "Zniesione zostaną niemieckie znienawidzone zakazy, krępujące działalność gospodarczą, obrót handlowy między wsią i miastem. Państwo popierać będzie szeroki rozwój spółdzielczości. Inicjatywa prywatna, wzmagająca tętno życia gospodarczego, również znajdzie poparcie państwa". W praktyce znalazła się ona w roli oficjalnego "wzorca negatywnego". Szybko też w nowej rzeczywistości lansowano adekwatne epitety: spekulanci, badylarze, cinkciarze, a przede wszystkim prywaciarze - miały one opisać tę nadto żywą kastę "pasożytów społecznych". Owa inicjatywa, mając charakter indywidualny, siłą politycznych wydarzeń stawała się wrogiem "ludowego" kraju. I przez państwo była dławiona, spychana na margines. Względnie liberalne stanowisko nowych władz w pierwszych trzech latach Polski powojennej, usztywniło się potem wobec "prywaciarzy" na kilka dziesięcioleci. Jeszcze w latach siedemdziesiątych arbitralnie wydawane wyroki "domiarów" potrafiły w jednej chwili wykończyć każdą legalną prywatną placówkę gospodarczą. Inicjatywa trwała jednak, na przekór wszystkiemu. Bohaterowie tej wystawy nie byli na ogół ludźmi sukcesu, także finansowego. Często przegrywali z agresywnym wobec nich państwem. Jednak stali się prekursorami normalnego wolnego rynku. Wystawa składa się z 24 plansz fotograficznych oraz 6 plansz tekstowych formatu 70x100 cm. Wykorzystano 44 fotografie autorstwa ponad 20 fotografów. Wystawa pierwotnie pokazywana była 19 marca 2001 w holu Związku Rzemiosła Polskiego na ul. Miodowej 14 w Warszawie. Wystawa stanowi podsumowanie trzyletniego programu partnerskiego "Na marginesie: prywatna inicjatywa 1945-89" realizowanego wspólnie przez Fundację Bankową im. Leopolda Kronenberga i Ośrodek KARTA - ze środków Fundacji. Wystawie towarzyszy publikacja albumu, zawierającego wybór 75 fotografii oraz 20 wspomnień nadesłanych na zorganizowane w ramach programu trzy konkursy na "prywaciarskie" pamiętniki.