Przejście do strony głównej serwisu DSH

Wystawa skupia się na rumuńskiej "straconej przeszłości", czyli okresie od 1938 – roku granicznego dla międzywojennej rumuńskiej demokracji, do 1989 – gdy nagle i w pewnym sensie nieoczekiwanie załamał się komunistyczny reżim Nicolae Ceauşescu. Panele ekspozycyjne ilustrują wpływ niedemokratycznych reżimów, takich jak dyktatura króla Carola II (1938-1940), krótkotrwałego faszystowskiego reżimu Żelaznej Gwardii (wrzesień 1940-styczeń 1941), wojskowej dyktatury marszałka Iona Antonescu (1941-1944) i reżimu komunistycznego (1945-1989) – na współczesną historię Rumunii.   Intencją wystawy jest zrekonstruowanie sposobu, w jaki te reżimy mobilizowały i upolityczniały społeczeństwo oraz ukazywanie idei, które usiłowały mu narzucić - poprzez machinę propagandy.   Wystawa w ramach projektu History After the Fall.   Otwarciu wystawy towarzyszył pokaz filmu Dzieci z Dekretu (Children of the Decree, 2004) w reż. Florin Iepan, 2004, oraz dyskusja panelowa pt.: Dyktatura nad ciałem. Udział wzięli: Alin Gavreliuc – rumuński historyk przygotowujący publikację dotyczącą antyaborcyjnego dekretu Ceauşescu, Gabriel Bârtaş – Ambasador Rumunii w Polsce oraz Bogumił Luft – redaktor dziennika "Rzeczpospolita”, były Ambasador Polski w Rumunii.   W 1966 roku Nicolae Ceauşescu wydał tzw. Dekret 770, w którym zakazał aborcji i wszelkich form antykoncepcji. Dekretem nie były objęte jedynie kobiety po 40 roku życia lub mające co najmniej 4 dzieci, a także nieoficjalnie Romowie. W pierwszych latach od wydania dekretu liczba urodzeń podwoiła się. Wybudowano tysiące przedszkoli, a nowe pokolenie zmuszono do aktywności sportowej i kulturalnej. Dzieci postrzegano jako przyszłość narodu. Rumuński system edukacyjny stał się jednym z najbardziej rozbudowanych w świecie - gimnastyczka Nadia Comaneci czy 5-letni dyrygent Radu Postavaru stali się wzorem dla nowego pokolenia cudownych dzieci. W latach osiemdziesiątych kryzys gospodarczy uniemożliwił wykarmienie rozrastającego się społeczeństwa, co wywołało eskalację napięć pomiędzy kobietami a systemem. Kobiety podejrzewane o przerwanie ciąży były  pozbawiane opieki medycznej i prześladowane. Wszelkie procedury ginekologiczne były  nadzorowane przez śledczych i milicję; dziewczęta pracujące w fabrykach poddawano upakarzającym badaniom. W międzyczasie dorastające pokolenie "dekretników" pozbywało się iluzji co do otaczającego świata by w 1989 roku osiągnąć dojrzałość. Jak na ironię, Ceausescu stworzył instrument własnego upadku. Film miał swoją światową premierę w październiku 2004 roku, na jednym z najważniejszych międzynarodowych festiwali filmu dokumentalnego w Europie (IDFA, Amsterdam).