Wystawy

  • wystawy plenerowe

Wystawy

Miasto z góry. Warszawa w przeddzień niepodległości

13.05.2018 - 30.09.2018

Miasto z góry. Warszawa w przeddzień niepodległości

13.05.2018 - 30.09.2018

  • wystawy plenerowe
wystawy plenerowe  

Jak wyglądała Warszawa z lotu ptaka w przededniu odzyskania niepodległości? Jaki widok na stolicę rozciągał się z dachów kamienic i wież kościołów? Wystawa plenerowa zdjęć z kolekcji Roberta Marcinkowskiego od 13 maja na skwerze ks. Twardowskiego.



Prezentowane na wystawie fotografie ukazują Warszawę zamkniętą w granicach dzisiejszego Śródmieścia, Warszawę carską, której symbolem był Sobór Aleksandra Newskiego na pl. Saskim. Stolica w przeddzień niepodległości to miasto o gęstej zabudowie, wokół którego rozciągały się pola – obecnie zastąpiły je dzielnice m.in.: Mokotów, Praga, Żoliborz, Ursynów.

Wystawa składa się przede wszystkim ze zdjęć zwiadowczych wykonanych przez niemieckich lotników wojskowych oraz z warszawskich pocztówek z tamtego okresu. To obraz miasta, którego już nie ma. Na zdjęciach zobaczymy Ogród Saski wraz z nieistniejącym już pałacem, zlokalizowane przy pl. Saskim (obecnie pl. Piłsudskiego), gmach panoramy „Golgota”, czyli Rotundę na ul. Karowej, który dziś sąsiadowałby z Domem Spotkań z Historią, czy Tor Wyścigów Konnych ciągnący się wzdłuż ul. Polnej – od ronda Mokotowskiego (obecnie pl. Unii Lubelskiej) do ul. Nowowiejskiej.

Obok fotografii przestawiających miasto zobaczymy zdjęcia zwiadowcze, a na nich obiekty o znaczeniu strategicznym, takie jak: mosty, dworce kolejowe, elektrownie, gazownie, filtry, a także forty zlokalizowane na przedmieściach. Warto zwrócić uwagę, że współcześnie forty są zwykle otoczone budynkami, jednak sto lat temu przestrzeń wokół nich pozostawała pusta. Jedno ze zdjęć przedstawia okolicę Fortu Sokolnickiego, sąsiadującego dziś z pl. Wilsona – wówczas zupełnie niezagospodarowanym. Obecnie fort znajduje się w Parku Żeromskiego, a wokół pl. Wilsona jeszcze przed wojną stanęły eleganckie kamienice.

Fotografie z wystawy mają szczególną wartość historyczną, a niektóre z nich, przede wszystkim te wykonane z niewielkiej wysokości, mogą nam powiedzieć o dawnej stolicy więcej niż kilkaset zdjęć naziemnych. Jeżeli zdjęcie zostało zrobione z niskiego pułapu – mówi Robert Marcinkowski, kurator wystawy – można zobaczyć, czy z danej kamienicy wystawały wykusze, czy miała ona pięć czy sześć pięter, czy miała balkony w dwóch liniach czy w jednej. Co prawda nie jesteśmy w stanie odtworzyć architektonicznych detali, ale takie zdjęcia dają nam pewien zarys. Możemy dowiedzieć się, jak wyglądały budynki, czy między kamienicami stała fabryka czy małe drewniane domy. To są informacje, których nie da się przecenić. Do tej pory ich nie mieliśmy.

Ekspozycja „Miasto z góry. Warszawa w przeddzień niepodległości” została opatrzona opisami i komentarzami kuratora. Wystawę będzie można oglądać na skwerze im. Jana Twardowskiego przy Krakowskim Przedmieściu od 13 maja do 30 września. 

Kurator: Robert Marcinkowski – absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (WGiSR). Z wykształcenia i zawodu: kartograf. Z zamiłowania varsavianista. Interesuje się zmianami fizjonomii i topografii miasta na przestrzeni wieków śledzonymi za pomocą materiałów kartograficznych i ikonograficznych. Autor kilkunastu pozycji książkowych w tym „Ilustrowanego Atlasu Dawnej Warszawy”. Długoletni członek komisji Nazewnictwa Miejskiego przy urzędzie Prezydenta Warszawy. Wyróżniony odznaczeniem „Zasłużony dla Warszawy”.