Przejście do strony głównej serwisu DSH

„Wspomnienia” Zbigniewa Karpińskiego to fascynująca opowieść o życiu i pracy cenionego warszawskiego architekta, osnuta wokół skomplikowanych losów naszego kraju. Publikacja ukazuje się w nowej serii wydawniczej „Biblioteka Kroniki Warszawy”, którą prowadzi Dom Spotkań z Historią i Archiwum Państwowe w Warszawie. Już 5 października (pt.) zapraszamy na premierę książki!



Spotkanie z Wojciechem i Markiem Karpińskimi, synami architekta, poprowadzi Marek Zagańczyk, zastępca redaktora naczelnego „Zeszytów Literackich”. Sylwetkę i dorobek Zbigniewa Karpińskiego przedstawi Anna Cymer, historyczka architektury, związana m.in. z Culture.pl i magazynem „ARCH”.

Zbigniew Karpiński wspominał: „Przyszło mi żyć w ciekawych i burzliwych czasach. Dzieciństwo jeszcze w czasie ukształtowanym na swój sposób przez XIX wiek. Potem I wojna, rewolucja, wreszcie niepodległość okresu międzywojennego. Wrzesień, okupacja, zburzenie Warszawy, jej odbudowa po II wojnie światowej. Wiele podróży i przeżyć, dla architekta szczególnie cennych”.

Zbigniew Karpiński (1906–1983) był wybitnym polskim architektem, profesorem Politechniki Warszawskiej, pracownikiem Biura Odbudowy Stolicy, projektantem wielu budynków użyteczności publicznej w Warszawie m.in. biurowca Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego Polimex przy ul. Czackiego, biurowca Metalexportu przy ul. Pięknej, budynku Państwowych Wydawnictw Technicznych przy ul. Mazowieckiej czy budynku mieszkalnego z salonem Motozbytu przy ul. Świętokrzyskiej.

Jednak dziełem życia Zbigniewa Karpińskiego jest wzniesiona w latach 1962–69 Ściana Wschodnia ulicy Marszałkowskiej zaprojektowana przez zespół pod jego kierownictwem. Inspiracją dla architektów były wzorce zaczerpnięte z architektury Rotterdamu i Sztokholmu. Ściana Wschodnia to ostatni w pełni zrealizowany zespół urbanistyczny (kompleks 23 budynków), który powstał w centrum Warszawy i jedno z najwybitniejszych osiągnieć modernizmu w Polsce, przepustka do nowoczesności, prawdziwy przełom w myśleniu o centrum miasta w porównaniu z epoką socrealizmu.

Z warszawskich realizacji, które Zbigniew Karpiński zaprojektował sam lub we współpracy z innymi architektami, przetrwały niemal wszystkie budynki z wyjątkiem Spółdzielczego Domu Handlowego Sezam oraz budynku Universalu. Od nowa budowana jest Rotunda, a nieczynnemu kinu Relaks grozi rozbiórka. Niepewny jest też los Ściany Wschodniej, już kilka lat temu zniszczono małą architekturę pasażu śródmiejskiego (dziś Pasaż Wiecha) z zielenią, ławkami i daszkami. Czy wpis Ściany Wschodniej do Gminnego Rejestru Zabytków uchroni projekt Karpińskiego od dalszej degradacji?

O dorobku architektonicznym Karpińskiego można przeczytać w jego pasjonujących wspomnieniach, które spisywał w latach 1975–79. Rękopis zawierający 109 stron oraz 11 stronnicowy maszynopis zostały odnalezione w archiwum rodzinnym. „Wspomnienia”, wydane w serii „Biblioteka Kroniki Warszawy”, obejmują dzieciństwo i młodość architekta, czasy rewolucji, pierwszą i drugą wojnę światową, okres międzywojenny i po wojnie. Karpiński opisuje zagraniczne podróże, udział w licznych konkursach architektonicznych, odbudowę Warszawy. Publikację uzupełnia pełne zestawienie realizacji architektonicznych Zbigniewa Karpińskiego, posłowie varsavianisty Tomasza Markiewicza, a także teksty synów architekta: Jakuba i Marka Karpińskich. Książka zawiera nieznane zdjęcia z archiwum rodzinnego, dokumentujące m.in. młodość architekta, zagraniczne wyjazdy, czy budowę Ściany Wschodniej w Warszawie.

Kup książkę on-line.

„Biblioteka Kroniki Warszawy” to nowa seria wydawnicza Domu Spotkań z Historią i Archiwum Państwowego w Warszawie nawiązująca do półrocznika varsavianistycznego „Kronika Warszawy”. Ideą serii jest popularyzacja nowo odkrywanych świadectw związanych z Warszawą – zdjęć, dokumentów, dzienników i wspomnień.