Zapraszamy do udziały w dyskusji o początkach ruchu kobiecego w Polsce po ’89.
Porozmawiamy o tym, jak przez te wszystkie lata zmienił się ruch kobiecy w Polsce, począwszy od opozycji demokratycznej po Manifę, od kampanii „Bo zupa była za słona” do „Nazywam się miliard” (One Billion Rising), od Parlamentarnej Grupy Kobiet do parytetów, od pierwszych seminariów do oskarżeń o szerzenie ideologii gender oraz o alternatywnych kobiecych genealogiach. W dyskusji wezmą udział: Agata Araszkiewicz, Katarzyna Bratkowska i Claudia Snochowska-Gonzalez, a także członkinie Porozumienia Kobiet 8 Marca, które organizują Manifę w tym roku. Spotkanie poprowadzi Anna Czerwińska (Fundacja na rzecz Równości i Emancypacji STER).
W cieniu transformacji rozwijał się w Polsce ruch kobiecy – powstały organizacje zajmujące się problemami kobiet m.in. postępującym bezrobociem, przemocą, ochroną praw reprodukcyjnych, niskimi standardami okołoporodowymi i nieobecnością kobiet w polityce, na rynku pracy, w mediach, ich dyskryminacją w przestrzeni publicznej.
Lata 90. to rozkwit debat, konferencji, warsztatów i feministycznej prasy. Dyskutowano o roli kobiet w opozycji demokratycznej i ich przyszłości w III RP, a do przestrzeni publicznej i mediów zaczął przenikać nowy język, a wraz z nim takie pojęcia jak „feministka”, „przemoc wobec kobiet”, „równouprawnienie”, „molestowanie seksualne”, „feminizacja biedy”, „parytety”, „szklany sufit”, „stereotypy płci”, „handel ludźmi”. Kobiety zaczęły zakładać fundacje, stowarzyszenia, grupy nieformalne i parlamentarne, redakcje i gender studies.
W 1999 roku, po publikacji eseju Agnieszki Graff „Patriarchat po seksmisji”, przez media przetoczyła się feministyczna debata, a 8 marca 2000 roku, po raz pierwszy ulicami Warszawy przeszła Manifa, czyli marsz w obronie praw kobiet, happeningi, karnawałowy korowód z hasłami „Matka Polka ma już dość!”. Dzięki Manifie dzień 8 marca przestał być kojarzony wyłącznie z peerelowskim świętem, goździkami i rajstopami.
Manifa, która w tym roku obchodzi swoje 20-lecie, zmieniła charakter i styl protestów politycznych. Wprowadziła na ulice performance, kolorowe transparenty, muzykę, tańce, kwiaty i ironię.
Manify stały się ważnym składnikiem polskiego życia obywatelskiego i budowy demokratycznego projektu Polski egalitarnej i równościowej. Dzisiaj są bazowym elementem miejskiego życia społecznego, w Warszawie i wielu miastach w kraju. Są koniecznością polityczną, ale także społeczną i towarzyską – to wielki sukces. Prawa kobiet obchodzą dziś w sposób dosłowny ogromną liczbę osób – mówi dr Agata Araszkiewicz.
Spotkanie wspiera stowarzyszenie Elles sans Frontières ASBL.
*****
Dr Agata Araszkiewicz – historyczka literatury, krytyczka sztuki, tłumaczka pism Luce Irigaray, felietonistka „Czasu Kultury", działaczka feministyczna. Współzałożycielka Porozumienia Kobiet 8 Marca i członkini Rady Programowej Kongresu Kobiet. Autorka rozpraw z dziedziny feministycznej filozofii i krytyki literackiej, a także tekstów o sztuce publikowanych w polskich i zagranicznych czasopismach, pracach zbiorowych i katalogach wystaw. Opublikowała monografię „Wypowiadam wam moje życie. Melancholia Zuzanny Ginczanki” (2001), a także zbiór esejów „Nawiedzani przez dym” (2012) oraz książkę „Zapomniana rewolucja. Rozkwit kobiecego pisania w dwudziestoleciu międzywojennym” (2014). Jest też liderką belgijskiego Kongresu Kobiet oraz współtwórczynią i merytoryczną opiekunką Uniwersytetu Trzech Pokoleń w Belgii. Mieszka w Brukseli.
Katarzyna Bratkowska – krytyczka literacka, działaczka ruchów kobiecych i lewicowych, nauczycielka. Współzałożycielka Porozumienia Kobiet 8 Marca i organizatorka Manif, członkini kultowego zespołu Duldung. Działaczka związków zawodowych i założycielka wielu organizacji, m.in. Komitetu Pomocy i Obrony Represjonowanych Pracowników, Stowarzyszenia „Same o Sobie S.O.S.” Absolwentka Polonistyki UW i studiów doktoranckich w Szkole Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk. Doktorantka prof. Marii Janion i prof. Krystyny Kłosińskiej. Publikowała m.in. w: „ResPublice Nowej”, „Kurierze Czytelniczym”, „Biuletynie Ośki”, „Wysokich Obcasach”, „Czasie Kultury”, „Feminotece”, „Trybunie Robotniczej”, „Gazecie Wyborczej” i różnych antologiach.
Dr Claudia Snochowska-Gonzalez – kulturoznawczyni i socjolożka, obecnie Instytut slawistyki PAN; członkini Porozumienia Kobiet 8 Marca (współorganizatorka Manif i happeningów, m.in. jako Siostry Frankenstein), członkini kultowego zespołu Duldung. Autorka książki „Wolność i pisanie. Dorota Masłowska i Andrzej Stasiuk w postkolonialnej Polsce”. Redaktorka książek: „A jak hipokryzja. Antologia tekstów o aborcji, władzy, pieniądzach i sprawiedliwości”, „Bunt kobiet. Czarne protesty i strajki kobiet”, „ Inny, inna, inne. O inności w kulturze”. Współreżyserka filmu „Podziemne państwo kobiet” – pierwszego dokumentu o podziemiu aborcyjnym w Polsce.
