Program

  • książka
  • spotkanie
  • Nagroda Moczarskiego

Program

NAGRODA MOCZARSKIEGO | Spotkanie z Anną Wylegałą

17.01.2023
godzina 18:00

NAGRODA MOCZARSKIEGO | Spotkanie z Anną Wylegałą

17.01.2023
godzina 18:00

  • książka
  • spotkanie
  • Nagroda Moczarskiego
książka spotkanie Nagroda Moczarskiego  

Spotkanie z laureatką Nagrody Historycznej m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego za 2022 rok! Z Anną Wylegałą, autorką nagrodzonej książki „Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce”, porozmawia Igor Rakowski-Kłos – sekretarz nagrody, dziennikarz i pisarz. 

Anna Wylegała z Nagrodą Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Fot. Mateusz Grochocki / DSH.

Anna Wylegała z Nagrodą Historyczną m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego. Fot. Mateusz Grochocki / DSH.

Autorka opowie o pomyśle na książkę i pracy nad nią, przeprowadzonych wywiadach ze świadkami historii oraz o tym, czym była roforma rolna do polskiego społeczeństwa.

„Rozpoczęła się parcelacja – wśród wymysłów, przekleństw, wódki i przekupstw” – napisał we wspomnieniach zarządca komisaryczny majątku w Pławowicach. Socjolożka Anna Wylegała opisuje skonfiskowanie ziemi kilkunastu tysiącom ziemian i sprzedanie jej ponad milionowi bezrolnych i małorolnych chłopów. Powojenna władza rozdzieliła w ten sposób ponad sześć milionów hektarów, starając się zbudować masowe poparcie dla nowego porządku politycznego. Książka jest nie tylko mikrohistorycznym studium przebiegu reformy, ale także opowiada o społecznych relacjach na wsi u zarania PRL. Autorka dzięki przeprowadzonym wywiadom opisała ten proces, który okazał się bardziej niejednoznaczny, niż chciała ujawnić ówczesna propaganda.

Reforma rolna, czyli wywłaszczenie wielkich właścicieli ziemskich i przekazanie części ziemi chłopom, przeprowadzona latach 1944–1945 to jedno z najsłabiej zbadanych wydarzeń w powojennej historii Polski. Książka Anny Wylegały wypełnia tę lukę i wpisuje się w obecny trend szerszego zainteresowania historią przez pryzmat losów zwykłych ludzi.

Otrzymaliśmy książkę, która bardzo wiele nam mówi o społeczeństwie polskim na przełomie wojny i powstawania Polski Ludowej – mówił w laudacji prof. Andrzej Friszke, przewodniczący jury. – Książkę, która jest bardzo oryginalną diagnozą sytuacji ówczesnej i wskazuje na jej konsekwencje w formowaniu się nowoczesnego społeczeństwa polskiego także w latach, i może dziesięcioleciach, następnych.


W pracy nad książką wielkie znaczenie mieli świadkowie historii, o który pisze autorka we wstępie: „Tę opowieść o doświadczeniu zmiany społecznej snuję, opierając się przede wszystkim na głosach moich bohaterów: ich wspomnieniach, dziennikach, pamiętnikach przysyłanych na ogłaszane w PRL konkursy, ale również listach, skargach i prośbach pisanych do władz, a także współczesnych rozmowach z tymi, którzy wciąż żyli w momencie pisania książki. Oddaję im głos tak często, jak to możliwe, cytując, a nie parafrazując, ponieważ szczególnie w kontekście narracji chłopskiej jest to do pewnego stopnia historia odzyskana, odtworzona w taki sposób po raz pierwszy”.

Nagrania, które stały się podstawą tej książki są dostępne w naszym Archiwum Historii Mówionej →

Książka „Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce” stacjonarnie i sklepie internetowym →

Anna Wylegała – socjolożka, adiunktka w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. W pracy badawczej łączy metodologię nauk społecznych z warsztatem historycznym. Autorka książek „Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich »Ziem Odzyskanych«”. Za książkę „Był dwór, nie ma dworu” otrzymała Nagrodę im. Tomasza Strzembosza, Nagrodę im. Jerzego Giedroycia oraz nominacje do Nagrody Historycznej Polityki, Nagrody im. Kazimierza Moczarskiego i Nagrody KLIO oraz wyróżnienie w kategorii „Książka historyczna” w ramach Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego.



Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego, ustanowiona w grudniu 2018 roku uchwałą Rady m.st. Warszawy, jest kontynuacją powstałej w 2009 roku nagrody za najlepszą książkę poświęconą historii Polski – od odzyskania niepodległości w 1918 roku do czasów współczesnych. Dowiedz się więcej →