Program

  • film
  • spotkanie
  • relacje

Program

Powiedzieć ci jeszcze? Pamięć ukryta w przedmiotach | premiera animacji

18.03.2023
godzina 16:00

Powiedzieć ci jeszcze? Pamięć ukryta w przedmiotach | premiera animacji

18.03.2023
godzina 16:00

  • film
  • spotkanie
  • relacje
film spotkanie relacje  

Niezwykła historia rodzinnej pamiątki – odnalezionej w gruzach Warszawy – i jej właścicieli, opowiedziana w 12-minutowej animacji przygotowanej przez wolontariuszki Archiwum Historii Mówionej DSH: historyczki, montażystki i animatorki Agnieszkę Ląkocy-Sulej i Joannę Kijek.

„Powiedzieć Ci jeszcze?” jest opowieścią o pamiętniku, pod wieloma względami wyjątkowym, którego bajkowy świat roztacza przed nami Janina Wiśniewska – ciocia głównej bohaterki. Połączenie narracji pamiętnika, relacji historii mówionej oraz ikonografii archiwalnej w nieoczywisty sposób przybliża nam jednostkową historię Wandy Malinowskiej i jej rodziny, a jednocześnie zaciekawia swoją uniwersalnością. Stworzona przez nas mikroopowieść staje się sposobem na ożywienie rodzinnej historii, wydobycie z domowego archiwum jednej z najcenniejszych pamiątek i danie jej drugiego życia.

W spotkaniu udział wezmą: główna bohaterka filmu Wanda Malinowska, która będzie miała ze sobą pamiętnik, Iwona Makowska i Joanna Rączka z AHM DSH oraz autorki animacji. Spotkanie poprowadzi Dominik Czapigo, dokumentalista historii mówionej i redaktor kwartalnika „Karta”.

Bohaterka animacji: Wanda Malinowska
Urodziła się 9 marca 1940 w Warszawie jako jedyne dziecko Zofii z domu Wiśniewskiej i Maksymiliana Jakubowskich. Matka była dyplomowaną nauczycielką. Ojciec zmarł po chorobie płuc w 1943 roku.

W czasie okupacji rodzina Jakubowskich mieszkała w Warszawie przy ulicy Szczyglej, w pobliżu ulicy Nowy Świat. Z tego okresu zachował się album tworzony przez ciotkę Janinę Wiśniewską na pamiątkę dla siostrzenicy, utrzymany w bajkowym tonie, pisany ręcznie, ilustrowany rysunkami jej uczennic i zdjęciami małej Wandy. Pamiętnik przetrwał wojnę, został odnaleziony przez rodzinę po powrocie do Warszawy i był kontynuowany przez jego autorkę do 1950 roku.

Rodzina przetrwała powstanie warszawskie w domu przy ulicy Szczyglej. Po kapitulacji trafili do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie, skąd pociągiem przewieziono ich do powiatu Końskie. Zamieszkali w Szczurku (część wsi Komaszyce). Zimą 1945 rodzina powróciła do wyzwolonej Warszawy. Zamieszkali przy ulicy Bartoszewicza, gdzie żyli w bardzo trudnych warunkach. Wanda Malinowska chodziła do przedszkola przy ul. Sewerynów, potem do szkoły podstawowej – pierwsze trzy lata spędziła w szkole nr 34 na Powiślu, następne w szkole przy ulicy Różanej na Mokotowie. Udzielała się w szkolnym chórze, wstąpiła do harcerstwa.

W 1949 roku rodzina przeprowadziła się do mieszkania w nowych blokach na osiedlu WSM „Mokotów” przy ulicy Szustra (potem Dąbrowskiego). Wanda Malinowska rozpoczęła naukę w liceum im. Narcyzy Żmichowskiej przy ulicy Klonowej. W 1957 roku zdała maturę i dostała się na studia farmaceutyczne na Akademii Medycznej. W 1971 roku wyszła za Jana Malinowskiego. Po dyplomie podjęła pracę w Warszawskich Zakładach Farmaceutycznych „Polfa” przy ulicy Karolkowej, potem służbowo przeniesiono ją do działu eksportu Zjednoczenia „Polfa”. Po likwidacji firmy pracowała w Ministerstwie Zdrowia na stanowisku naczelnika w departamencie farmacji. W kolejnych latach pracowała w prywatnej firmie farmaceutycznej Swiss Trading, w hurtowni farmaceutyczno-weterynaryjnej Polypharm, a następnie aż do emerytury w Izbie Gospodarczej „Farmacja Polska”.

Po krótkiej przerwie zawodowej Wanda Malinowska podjęła pracę w redakcji miesięcznika „Gazeta Farmaceutyczna” na stanowisku zastępcy dyrektora ds. farmacji. W 2015 roku ostatecznie zakończyła pracę. Obecnie mieszka z mężem w Warszawie.

Joanna Rączka – z wykształcenia historyczka, w latach 2012–2016 animatorka i trenerka w Centrum Nauki Kopernik, obecnie pracuje w Archiwum Historii Mówionej DSH i Ośrodka KARTA. Prowadziła liczne zajęcia edukacyjne wykorzystujące zasoby AHM, zarówno dla dzieci w wieku szkolnym, jak i dla dorosłych (m.in. projekt „Autentyzm. Archiwum, rodzina, historia” – cykl warsztatów dla dorosłych ze spektrum autyzmu i neurotypowych, oparty na zbiorze fotografii AHM, realizowany we współpracy z Towarzystwem Inicjatyw Twórczych „ę” i Fundacją SYNAPSIS, dofinansowany ze środków MKiDN w ramach programu Kultura dostępna). Od 2017 roku współprowadziła projekt „Zapomniani świadkowie XX wieku. Udostępnienie online pełnych relacji biograficznych”, dofinansowany przez MKiDN w ramach programu Kultura cyfrowa; od 2019 roku jest koordynatorką projektu.

Agnieszka Ląkocy-Sulej – autorka opowieści audiowizualnych, montażystka, operatorka. Absolwentka studiów historycznych ze specjalizacją archiwistyczną na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, w czasie których ukończyła także specjalizację unijną „Kultura przekazu i techniki audiowizualne”. W latach 2017–2018 rozwijała swoją pasję filmową podczas rocznego kursu reżysersko-operatorskiego oferowanego przez Warszawską Szkołę Filmową. Od 2017 roku związana z Ośrodkiem „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie. W 2018 roku koordynowała projekt „Opowieści z Bramy: Wolność”, w ramach którego zrealizowano filmy dokumentalne dotyczące ostatnich stu lat historii Lublina i Lubelszczyzny, skupiających się na tematyce wolności.

Joanna Kijek – absolwentka studiów historycznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Badaczka historii mówionej, montażystka, animatorka. Od 2015 roku związana z Ośrodkiem „Brama Grodzka - Teatr NN”. Od 2016 roku członkini Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej. W latach 2017–2018 uczestniczka kursu montażu w Warszawskiej Szkole Filmowej. Od 2018 roku zajmuje się łączeniem historii mówionych i animacji w mikroopowieści.

Iwona Makowska – varsavianistka, pracuje w w Archiwum Historii Mówionej DSH i Ośrodka KARTA, gdzie opracowuje archiwalne fotografie oraz prowadzi profile archiwum w mediach społecznościowych, autorka bloga warszawskie mozaiki.

Dominik Czapigo – socjolog, w przeszłości koordynator programu „Historia Mówiona” w Ośrodku KARTA (w tym wieloletniego projektu dokumentacyjnego „Polacy na Wschodzie”), dokumentalista zaangażowany w prace Archiwum Historii Mówionej KARTY i Domu Spotkań z Historią, członek redakcji kwartalnika „Karta”. Redaktor inicjujący „Głosu przeszłości. Wprowadzenia do historii mówionej” autorstwa Paula Thompsona i Joanny Bornat, książki wydanej przez Centrum Archiwistyki Społecznej.