Przejście do strony głównej serwisu DSH

6 marca, w Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych, ogłosiliśmy nazwiska kolejnych osób wyróżnionych tym tytułem. Gala „Sprawiedliwi 2015” odbyła się w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Galę poprowadził Jerzy Kisielewski. Sylwetki Sprawiedliwych 2015 przybliżyła Maja Komorowska. Wydarzenie uświetnił koncert włoskiego duetu Laura Bortolotto (skrzypce) i Matteo Andri (fortepian). W roku 2015 tytuł „Sprawiedliwego” przyznany został: Petrowi Hryhorence (1907-1987) – „generałowi sowieckiej armii, który w pełni kariery odrzucił system i swą w nim rolę, stając po stronie prześladowanych w tym wydziedziczonych Tatarów”, Nelsonowi Mandeli (1918-2013) – „przeciwnikowi apartheidu, wolnemu od nienawiści i odwetu, który przeprowadził RPA ze stanu wojny domowej do obywatelskiej wolności” i Hasanowi Mazharowi – „gubernatorowi Ankary, który wbrew zbrodniom władz i społecznemu na nie przyzwoleniu, odmówił udziału w ludobójstwie tureckich Ormian (1915-1917)” (z uzasadnienia Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych). Biogramy Sprawiedliwych znajdują się w pliku do pobrania (poniżej).   Odsłonięcie pamiątkowych kamieni w Ogrodzie Sprawiedliwych w Warszawie odbędzie się 27 kwietnia 2015.  Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych ustanowiony został przez Parlament Europejski w maju 2012 roku z inicjatywy działającego we Włoszech Komitetu Światowego Ogrodu Sprawiedliwych (GARIWO). Sygnatariuszem apelu w tej sprawie był Dom Spotkań z Historią. Data – 6 marca – nie jest przypadkowa, tego dnia zmarł Mosze Bejski (urodzony w Działoszycach, niedaleko Krakowa) – inicjator Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórca definicji „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Pojęcie Sprawiedliwego, które użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem, dziś ma charakter uniwersalny. Tytuł ten służyć ma upamiętnieniu nie tylko uznanych przez Yad Vashem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, ale wszystkich, którzy w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa mieli odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom czy występować w obronie prawdy. Dom Spotkań z Historią co roku ogłaszać będzie trzy sylwetki Sprawiedliwych. Kandydaturę może zgłosić każdy. Wyboru ze zgłoszonych osób dokonuje w głosowaniu Komitet Ogrodu Sprawiedliwych. W skład Komitetu wchodzą wybitni przedstawiciele dyplomacji, kultury i administracji publicznej. Pierwszym przewodniczącym Komitetu był Premier Tadeusz Mazowiecki. Po jego śmierci obowiązki przewodniczącego przejął Zbigniew Gluza, prezes Fundacji Ośrodka  KARTA i redaktor naczelny kwartalnika „Karta”. Tytułem Sprawiedliwy można uhonorować jedynie osoby nieżyjące. Miejscem upamiętnienia Sprawiedliwych w Warszawie jest otwarty 5 czerwca 2014 Ogród Sprawiedliwych przy muranowskim skwerze im. Generała Jana Jura-Gorzechowskiego. Na skwerze co roku sadzone są drzewa, poświęcone pamięci Sprawiedliwych. Obok drzew wmurowywane są pamiątkowe kamienie z imieniem i nazwiskiem, latami życia oraz krótką inskrypcją uzasadniającą wybór. Dzisiaj w Ogrodzie Sprawiedliwych w Warszawie drzewa pamięci wraz z granitowymi obeliskami posiadają: Jan Karski, Marek Edelman, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Magdalena Grodzka-Gużkowska oraz Antonia Locetelli. Więcej informacji na www.sprawiedliwi.dsh.waw.pl Organizatorzy: Dom Spotkań z Historią, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Muzeum Historii Polski, Włoski Instytut Kultury w Warszawie, Komitet Światowego Ogrodu Sprawiedliwych (GARIWO). Patroni medialni: Gazeta Stołeczna, Gazeta.pl Warszawa, TOK FM, Dzieje.pl.