Przejście do strony głównej serwisu DSH

Konrad Brandel  1838–1920 to trzeci tytuł w serii wydawniczej Domu Spotkań z Historią i Muzeum Narodowego w Warszawie prezentującej Warszawę XIX wieku na zdjęciach mistrzów obiektywu. W poprzednich tomach można obejrzeć zdjęcia pierwszego wybitnego zawodowego fotografa Karola Beyera oraz równie cenionego mistrza fotografii Maksymiliana Fajansa. Bohater kolejnego tomu w niczym nie ustępuje swoim znakomitym poprzednikom. Już w pierwszych latach działalności Konrad Brandel stał się jedną z najlepiej rozpoznawalnych osobowości polskiej zawodowej fotografii, gdyż potrafił w atrakcyjny sposób wykorzystać możliwości tej sztuki – mówi Danuta Jackiewicz. Konrad Brandel to wyjątkowa, wszechstronnie utalentowana postać; był nie tylko jednym z najwybitniejszych fotografów dokumentalistów, ale również wizjonerem wyprzedzającym swój czas, wynalazcą oraz ojcem naszego fotoreportażu. Był twórcą i konstruktorem reporterskiego aparatu dla amatorów do robienia zdjęć z ręki. Mamy wszelkie podstawy, aby uważać Brandla nie tylko za naszego prekursora fotografii lotniczej, lecz także autora najstarszej na świecie fotografii wykonanej z frunącego balonu. Nasz fotograf okazał się również pionierem w zakresie rozwijania propagandy wizualnej w rodzinnym mieście, tworząc sieć kiosków handlowo-reklamowych. Wprowadził hasło reklamowe: „Pierwsza dostępna dla wszystkich Fotografja” – dodaje Autorka. Praktykę zawodową odbył u Karola Beyera, a w 1865 roku do spółki z przyjacielem  Marcinem Olszyńskim oraz bratem Władysławem otworzył zakład fotograficzny. W atelier przy Nowym Świecie wydawał pierwsze w Europie fotograficzne kalendarze ścienne na lata 1866-1869. Priorytetem w jego pracy zawodowej było zawsze rodzinne miasto i jego mieszkańcy. Początkowo zakład fotograficzny Brandla specjalizował się w portretach wykonywanych w atelier, z których artysta często układał pamiątkowe kompozycje, odnoszące się do aktualnych wydarzeń w stolicy. Chętnie  dokumentował zmiany w architekturze Warszawy, a z czasem coraz większą wagę przywiązywał do scen rodzajowych, odchodząc od fotografii statycznej. Dzięki wynalazkowi fotorewolweru, awangardowego osiągnięcia tamtych  czasów, otrzymywał pierwsze ostre, niepozowane zdjęcia mieszkańców miasta. Mały aparat z szybką migawką, trzymany w dłoniach na wysokości oka, pozwalał fotografować przechodniów w codziennych sytuacjach i w ruchu, co uczyniło z Brandla pioniera fotoreportażu. Fotorewolwer  zrobił  prawdziwą karierę nie tylko wśród polskich artystów, ale był nagradzany w całej Europie. Brandel był także prekursorem polskiej fotografii medycznej. Za zdjęcia prezentujące przypadki chorobowe oraz anomalie medyczne otrzymał liczne nagrody na świecie oraz tytuł Fotografa Cesarskiego Uniwersystetu Warszawskiego. Prezentowane w albumie fotografie przedstawiają Warszawę,  w tym słynną panoramę, którą Brandel  wykonał, stojąc na platformie rusztowania umieszczonej ponad Zamkiem Królewskim oraz pierwsze zdjęcia zrobione w czasie lotu balonem. Na tle Karola Beyera czy Maksymiliana Fajansa, Konrada Brandla wyróżnia między innymi to, że fotografował nie tylko reprezentacyjne i znane miejsca w Warszawie, ale także targowiska na Muranowie, Starym Miescie, Pradze czy zabawy ludowe na Woli. Zdjęcia ruchliwych ulic, zabaw dzieci w parkach, tętniących życiem targów pozwalają na drobiazgowe studiowanie życia codziennego w mieście. Fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Warszawy, Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy, Biblioteki Narodowej, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Konrad Brandel 1838–1920 Danuta Jackiewicz Album w serii wydawniczej Domu Spotkań z Historią i Muzeum Narodowego w Warszawie „Fotografowie Warszawy” pod redakcją Katarzyny Madoń-Mitzner