Archiwum wydarzeń

  • wydarzenia archiwalne

Archiwum wydarzeń

W cyklu „Papusza – pieśń cygańska”: pokazy filmowe

15.03.2014 - 16.03.2014

W cyklu „Papusza – pieśń cygańska”: pokazy filmowe

15.03.2014 - 16.03.2014

  • wydarzenia archiwalne
wydarzenia archiwalne  
Zapraszamy na cykl spotkań i pokazów filmowych poświęconych cygańskiej poetce Papuszy i środowisku polskich Romów. Fascynujący świat taborów, cygańskie obyczaje, okrutne losy europejskich Cyganów podczas II wojny światowej, działalność polskiej władzy po wojnie, wymierzonej przeciwko zwyczajom i stylowi życia, składają się na dramatyczną i fascynującą opowieść o wolności, przeznaczeniu, wierności tradycji i rodzinie. Partner: Stowarzyszenie Romów Polskich. 15 marca (sobota)
  • godz. 13.00 – Cyganka Aza, reż. Artur Twardyjewicz (1926, 61’) Najstarszy zachowany polski film fabularny osadzony w realiach kultury romskiej. Adaptacja powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego Chata za wsią, której tematem jest historia młodego cygana Tumrego, jego żony Mortuny i pięknej Azy z cyganskiego taboru. Mimo że film nie uchronił się przed teatralną manierą niemego kina, wciąż robi wrażenie starannie odtworzonymi zwyczajami Cyganów.
  • godz.14.00 – Ostatni Cygan w Oświęcimiu, reż. Maria Zmarz-Koczanowicz, Dżamila Ankiewicz (1994, 54’) Film dotyka trudnej, powojennej historii polskich Romów. 24 maja 1952 roku Prezydium Rządu wydało uchwałę o asymilacji Cyganów, kilka lat później rozpoczęto ewidencję ludności cygańskiej, by skutecznie przeprowadzić likwidację taborów. O historii i kulturze cygańskiej opowiada Roman Kwiatkowski, syn wójta jednego z ostatnich taborów polskich Cyganów. W 1992 roku założył Stowarzyszenie Romów w Polsce i jest jego wiceprezesem.
  • godz. 15.00 – Papusza, reż. Maja Wójcik, Ryszard Wójcik (1974, 32’) Wzruszająca rozmowa Papuszy i Jerzego Ficowskiego. Sześćdziesięciokilkuletnia już wówczas poetka wspomina dzieciństwo, młodość, obyczaje i życie codzienne w cygańskim taborze, opowiada o miłości do lasu, cytuje swoje wiersze.
  • godz. 16.00 – Papusza (2013, 131’), reż. Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze Oparta na faktach, dramatyczna historia życia cygańskiej poetki. „Opowiadamy tę historię głównie skupiając się na Papuszy. Na jej świecie. Los Ficowskiego był dramatyczny, ale los Papuszy, od chwili, gdy została wyklęta przez swoich współbraci, nabrał wymiaru dramatu antycznego. Film jest skromny, surowy. Inscenizowany zgodnie z zasadą: lepiej mniej niż więcej. Opowiadamy o kobiecie, poetce, Cygance i o wielkim artyście”. Zrealizowany został w języku romskim i polskim, ilustrowany muzycznie przez Jana Kantego Pawluśkiewicza. Po projekcji rozmowa z twórcami filmu. Liczba miejsc ograniczona.
16 marca (niedziela)
  • godz. 14.00 – Cyganka Aza, reż. Artur Twardyjewicz (1926, 90’)  
  • godz. 15.00 – Cygańskie zaduszki, reż. Wanda Rolny (1999, 28’) Ustawy Norymberskie skazały Romów, wraz z Żydami, na zagładę. Lata 1942–43 okazały się najkrwawsze. Film przywołuje najbardziej dramatyczny rozdział XX-wiecznej romskiej historii – zagładę europejskich Romów w komorach gazowych Auschwitz i Birkenau.
  • godz. 15.30 – Zanim opadną liście, reż. Władysław Ślesicki (1964, 28’) Pozbawiony komentarza, odarty z romantycznych wizji, lecz niezwykle poetycki film. Ślesicki obserwuje życie cygańskiego taboru. Widzimy obóz w miejskim parku, biedę i tłok w obozowisku, Cyganów pijących alkohol, a z drugiej strony piękne kadry: mężczyzn przy pracy, Cyganki tańczące z przy ognisku. Wybitny film.
  • godz. 16.00 – Diabły, diabły, reż. Dorota Kędzierzawska (1991, 81’) W serii nastrojowych obrazów, prawie pozbawionych słów, reżyserka portretuje miasteczko, do którego przybywa cygański tabor. Trzynastoletnia dziewczyna jest nim zafascynowana, a szczególne miejsce w jej sercu zajmuje pewien cygański chłopiec. Cyganie budzą ciekawość, ale ch system wartości i zwyczaje są odmienne, dlatego muszą być wypędzeni.