Już w czasach II RP w polskiej branży filmowej pracowało wiele kobiet, w tym cenione reżyserki, scenarzystki i dokumentalistki. Ich przed- i powojenna twórczość to fenomen na skalę światową. Kim były pierwsze polskie reżyserki? Dlaczego dziś często o nich nie pamiętamy? Dom Spotkań z Historią i Stowarzyszenie Twórczyń Filmowych zapraszają na cykl poświęcony pionierkom polskiego kina.
Bohaterkami spotkań będą: Marta Flantz, Maria Hirszbein, Maria Morozowicz-Szczepkowska, Natalia Brzozowska, Helena Lemańska, Danuta Halladin, Helena Amiradżibi, Krystyna Gryczełowska, Jadwiga Żukowska i Irena Kamieńska. Ich dokonania i biografie przez lata pozostawały w cieniu mężczyzn. W ramach spotkań przybliżymy dorobek reżyserek i ich wpływ na rozwój sztuki filmowej. Opowiemy, z jakimi trudnościami musiały się mierzyć oraz o mechanizmach, które przyczyniły się do marginalizacji ich twórczości.
W temat wprowadzą: prof. Małgorzata Radkiewicz, prof. Katarzyna Mąka-Malatyńska, prof. Monika Talarczyk, prof. Maria Zmarz-Koczanowicz, dr Karolina Felberg, dr Anna Misiak, dr Piotr Pławuszewski, Katarzyna Wajda.
Cykl potrwa od września 2023 do maja 2024. Spotkania będą się odbywać w każdą ostatnią środę miesiąca o godz. 18:00 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (oprócz grudnia i marca). Wykłady będą transmitowane na profilach FB DSH i SKF.
PROGRAM
27 września 2023, godz. 18:00
Bohaterki: Marta Flantz i Maria Hirszbein
Jedna z czterech kobiet w Polsce, które kręciły pełnometrażowe filmy fabularne w okresie międzywojennym oraz jedna z pierwszych producentek filmowych i kierowniczek produkcji. Co o nich wiemy? Opowie o tym prof. dr hab. Małgorzata Radkiewicz. Dowiedz się więcej →
25 października 2023, godz. 18:00
Bohaterka: Maria Morozowicz-Szczepkowska
Aktorka, pisarka, autorka sztuk teatralnych i scenarzystka filmowa. W 1966 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski z okazji 55. rocznicy pracy twórczej. O jej niezwykłym życiu i twórczości opowie doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa Karolina Felberg. Dowiedz się więcej →
29 listopada 2023, godz. 18:00
Bohaterka: Helena Amiradżibi
Scenarzystka i reżyserka filmowa mieszkająca w Polsce. Pochodziła z arystokratycznej rodziny gruzińskiej, studiowała na wydziale reżyserii w Instytucie Kinematografii w Moskwie. Autorka filmów fabularnych i dokumentalnych. Większość stworzonych filmów zrealizowała dla Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie. Sylwetkę Heleny Amiradżibi przybliży dr Anna Misiak. Dowiedz się więcej →
13 grudnia 2023, godz. 18:00
Bohaterka: Natalia Brzozowska
Pierwsza polska powojenna reżyserka filmów dokumentalnych. Znana z filmów krótkometrażowych „Ziemia lubuska” (1947) „Kopalnia” (1948), „Narciarze” (1958). Eksperymentowała z obrazem i dźwiękiem. O jej wyróżniającej się twórczości na tle ówczesnej sceny filmów dokumentalnych opowie Katarzyna Wajda. Dowiedz się więcej →
31 stycznia 2024, godz. 18:00
Bohaterka: Helena Lemańska
W latach 50. uznawana była za jedną z najwybitniejszych twórczyń dokumentalnych na świecie. W latach 1950–1967 była redaktorką naczelną Polskiej Kroniki Filmowej. W czasach odwilży po śmierci Stalina starała się, aby materiały realizowane przez PKF były krytycznym komentarzem rzeczywistości i przemycały treści oficjalnie zakazane. O Helenie Lemańskiej opowie prof. dr hab. Monika Talarczyk. Dowiedz się więcej →
28 lutego 2024, godz. 18:00
Bohaterka: Danuta Halladin
Była reżyserką i scenarzystką filmów dokumentalnych, absolwentką Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Należała do grupy młodych filmowców, którzy w połowie lat 50. odważyli się obnażyć fasadowość komunizmu, pokazać jego wstydliwe oblicze i bolączki zwykłych ludzi. Sylwetkę Danuty Halladin przybliży dr Piotr Pławuszewski. Dowiedz się więcej →
13 marca 2024, godz. 18:00
Bohaterka: Jadwiga Żukowska
Była reżyserką, scenarzystką i montażystką filmów dokumentalnych, związana z łódzką Wytwórnią Filmów Oświatowych. Laureatka ponad 45 nagród przyznawanych na najważniejszych międzynarodowych festiwalach filmów krótkometrażowych, m.in. w Berlinie, Bilbao, Krakowie, Mannheim, Moskwie, Oberhausen, Tampere i Teheranie. Realizowała filmy dokumentalne o różnorodnej tematyce: o problemach społecznych, sztuce, balecie, a także o dzieciach i dla dzieci. Poświęcała wiele uwagi stronie wizualnej swoich filmów, które sama montowała. Sylwetkę Jadwigi Żukowskiej przybliży prof. dr hab. Katarzyna Mąka-Malatyńska Dowiedz się więcej →
24 kwietnia 2024, godz. 18:00
Bohaterka: Krystyna Gryczełowska
Reżyserka i scenarzystka filmów dokumentalnych, jedna z twórczyń Polskiej Szkoły Dokumentu lat 60. i jedna z najwybitniejszych dokumentalistek w historii polskiego kina. Absolwentka wydziału scenariopisarstwa moskiewskiego w Państwowym Instytucie Kinematografii Federacji Rosyjskiej im. S.A. Gierasimowa. Po powrocie do Polski związana z warszawską Wytwórnią Filmów Dokumentalnych. Debiutowała w 1955 roku dokumentem „Wyprawa na Czarcią Wyspę”. Sylwetkę Krystyny Gryczełowskiej przybliży prof. dr hab. Maria Zmarz-Koczanowicz. Dowiedz się więcej →
29 maja 2024, godz. 18:00
Bohaterka: Irena Kamieńska
Reżyserka, scenarzystka oraz realizatorka filmów dokumentalnych związana z Warszawska Wytwórnią Filmów Dokumentalnych. Jedyna reżyserka, która trzykrotnie zdobyła Grand Prix na festiwalu filmów krótkometrażowych w Krakowie, najważniejszym krajowym konkursie dla dokumentalistów. Przedstawicielka tzw. „szkoły Karabasza”, której główną zasadą było kręcenie dokumentów w oparciu o długotrwałą obserwację. Często skupiała się w swej pracy na losach kobiet. Autorka takich filmów jak „Wyspa kobiet” (1968) czy głośnych „Robotnic” (1980). Sylwetkę Ireny Kamieńskiej przybliży prof. dr hab. Maria Zmarz-Koczanowicz. Dowiedz się więcej →
Organizatorzy: Stowarzyszenie Twórczyń Filmowych i Dom Spotkań z Historią
Projekt jest współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz Dzielnicę Śródmieście m.st. Warszawy
Partnerzy: Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Szkoła Historycznego Dokumentu Filmowego i Archiwum Kobiet, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Fundacja HER Docs.
