W roku setnej rocznicy zabójstwa prezydenta Gabriela Narutowicza Dom Spotkań z Historią wraz z Miastem Stołecznym Warszawa zaprasza na szereg wydarzeń pod wspólnym hasłem „Niezgoda na nienawiść”. Obchody zainaugurują masterklasy z Joanną Kos-Krauze, Dybą i Adamem Lach oraz Rafałem Bujnowskim i Sylwią Janczyszyn. Czeka nas także specjalny numer „Dwutygodnika”, książka przygotowana we współpracy z Ośrodkiem Karta. Obchody zwieńczy otwarcie dwóch wystaw, dokładnie w rocznicę zabójstwa 16 grudnia i rocznicowy weekend, który uświetni koncert zespołu Hańba.
16 grudnia 2022 roku mija sto lat od zabójstwa pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Gabriela Narutowicza. Prezydent dzisiaj jest symbolem, bohaterem, ale tragicznym, bo stał się nim w najgorszych możliwych okolicznościach. W pierwszym dniu swojej prezydentury został zastrzelony przez artystę, malarza o radykalnych nacjonalistycznych poglądach Eligiusza Niewiadomskiego.
Wydarzenia grudniowe uwidoczniły kryzys tworzącego się właśnie państwa oraz jego ustroju. Pozwoliły też rosnąć w siłę ruchom nacjonalistycznym, te z kolei w kolejnych latach dały jeszcze więcej przestrzeni dla narracji i działań antymniejszościowych, w tym antysemickich.
Sto lat od tamtych wydarzeń zapraszamy w progi Domu Spotkań z Historią, by wspólnie, uczestnicząc w licznych wydarzeniach, zmierzyć się z tematami wykluczenia, tolerancji, manipulacji, transparentności treści i w końcu – nienawiści.
Obchody rozpoczniemy już w październiku, a ich kumulacja i finał nastąpią w dniach 16-18 grudnia w Domu Spotkań z Historią.
PROGRAM WYDARZEŃ
:: MASTERKLASY
Joanna Kos-Krauze proponuje masterklasy „Obcy przy moim stole”. Podczas spotkań z grupą uczestników i uczestniczek będą analizowane filmy polskie i światowe pod kątem języka opowieści o OBCYM, INNYM oraz o źródłach nietolerancji, nienawiści, rasizmu. Więcej...
Dyba i Adam Lach zapraszają na masterklasy fotograficzne i pogłębione dyskusje na temat tworzenia fake newsów a także romantycznych, ilustracyjnych obrazów w świecie, gdzie fotografia dokumentalna musi być oparta na bezpośrednim kontakcie, zaufaniu oraz rzetelnej i pogłębionej obserwacji i analizie tematu. Więcej...
Rafał Bujnowski i Sylwia Janczyszyn zapraszają zaś na masterklasy z pirografii – techniki zdobniczej oraz druku wypukłego polegającego na wypalaniu wzorów „Warsztaty o nadziei i nienawiści”. Więcej...
Na masterklasy obowiązują zapisy. Terminy poszczególnych warsztatów, warunki zapisów oraz regulamin uczestnictwa znaleźć można na stronach poszczególnych masterklas.
KSIĄŻKA „ZABÓJSTWO NARUTOWICZA. KRES DEMOKRACJI W II RP”
24 listopada ukaże się książka, w której Ośrodek KARTA przedstawia zbrodnię z grudnia 1922 oraz jej tło polityczne i społeczne – opowiedziane głosami bezpośrednich uczestników i świadków wydarzeń, a także relacjami z ówczesnej prasy. To szokująca kronika nacjonalistycznej nienawiści, która doprowadziła do tragedii wyznaczającej kres demokracji w II Rzeczpospolitej. Współwydawcą książki jest Dom Spotkań z Historią.
Juliusz Zdanowski, senator Związku Ludowo-Narodowego, w dzienniku
„Strzał padł. I my sami nie byliśmy na wysokości, żeby wagę tej chwili ocenić. Rwaliśmy sami nici, które bądź co bądź wiązały duchowo Niewiadomskiego z nami. Prosty chłop Janek Szczepański z Miechowa tak jednak subtelnie odczuł nazajutrz po wypadku sytuację, pisząc w liście: «Czuję się współwinnym jakby tej zbrodni, bo jej właściwie za zbrodnię nie uważam»”.
––– Warszawa, 31 grudnia 1922
Adam Ciołkosz, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej
„Zamordowanie Prezydenta Narutowicza przez nacjonalistę polskiego za to i dlatego, że został na ten najwyższy urząd wybrany głosami także mniejszości narodowych, położyło się ponurym cieniem na całym polskim międzywojennym dwudziestoleciu”.
DWUTYGODNIK.COM – NUMER SPECJALNY
Sto lat po zabójstwie Gabriela Narutowicza w numerze specjalnym „Dwutygodnika” zostanie podjęta próba namysłu nad współczesnymi formami i przejawami nienawiści: klasowej, sieciowej, indywidualnej i wspólnotowej. Autorzy i autorki przyjrzą się najważniejszym wątkom współczesnych hate studies, a także obrazom, wizualnym zapisom hejtu. Powrócą do lat 20. XX wieku, aby lepiej zrozumieć współczesne lata 20. Wreszcie, piórami ukraińskich autorek, zadane zostaną pytania o nienawiść w kontekście ukraińsko-rosyjskiej wojny.
WYSTAWY:
NARUTOWICZ
Plenerowa wystawa „Narutowicz”, stworzona przez Marcina Matuszewskiego, stanie na Krakowskim Przedmieściu od 16 grudnia, przybliżając publiczności sylwetkę Gabriela Narutowicza oraz realia społeczne i polityczne w 1922 roku.
TOWARZYSTWO ZNIECHĘCENIA
Niezwykłą wystawę, przygotowaną przez Martę Czyż i Yuriya Bileya, będzie można oglądać w DSH od 16 do 18 grudnia. Pozwoli ona nie tylko stanąć przez obrazami, na które patrzył chwilę przed swoją śmiercią prezydent Narutowicz, lecz także lepiej poznać tło tamtych wydarzeń, również pod kątem ich percepcji we współczesnej sztuce i kulturze.
KONCERT ZESPOŁU HAŃBA
Członkowie Zbuntowanej Orkiestry Podwórkowej Hańba! wcielają się w bohaterów z lat 30. piętnujących zło otaczającego ich świata: nienawiść, nierówności społeczne, militaryzm, szowinizm, antysemityzm. Wspierają ich w tym poeci (zarówno dobrze znani – Tuwim, Broniewski, jak i mniej – Szenwald, Szlengel, Ginczanka, Wittlin) oraz podwórkowe instrumentarium. Na ostatnim albumie zespół zawędrował w rejony alternatywnej historii Ziemowita Szczerka, w której zwycięska Rzeczpospolita została hegemonem Europy Środkowej. Powojenna rzeczywistość jest jednak całkiem inna niż wspaniałe imperialne wizja Marszałka Śmigłego-Rydza.
ROCZNICOWY WEEKEND
16-18 GRUDNIA 2022 W DSH:
- 16 grudnia (piątek) 2022
- 14:00 Otwarcie wystawy plenerowej „Narutowicz”
- 18:00 Otwarcie wystawy „Towarzystwo Zniechęcenia”
- 17 grudnia (sobota) 2022
- 17:00 finał masterklas, przedstawienie rezultatów i rozmowa z prowadzącymi
- 18:00 spotkanie wokół specjalnego numeru dwutygodnik.com
- 20:30 koncert zespołu Hańba
- 18 grudnia (niedziela) 2022
- 15:00 oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Towarzystwo Zniechęcenia”
