Przejście do strony głównej serwisu DSH

Zobacz nieznane świadectwa filmowe z pierwszych miesięcy okupacji niemieckiej nagrywane przez stacjonujących w Polsce niemieckich żołnierzy i przedsiębiorców. Zapraszamy na nasz nowy cykl spotkań.

W 1932 roku firma Kodak wprowadziła na rynek wynalazek, który zdemokratyzował kino – lekkie, przenośne kamery. Węższa niż w przypadku profesjonalnego sprzętu taśma 8mm pozwalała zapisać na jednej rolce od 3 do 4,5 minuty nagrania. Firma zapewniała pełną obsługę w myśl hasła: „Ty naciskasz przycisk, my robimy resztę”. Wkrótce konkurencyjne rozwiązania przedstawiła niemiecka Agfa; obie firmy jeszcze przed wojną oferowały zapis na taśmie kolorowej. Filmowcy amatorzy utrwalali więc wszystko: relacje z wakacji i podróży, życie domowe, rodzinne uroczystości i wydarzenia publiczne. Niektórzy próbowali kręcić scenki rodzajowe.

Wybuch wojny nie oznaczał końca kariery home movies. Filmowcy amatorzy w żołnierskich mundurach poruszali się po całej Europie, docierając wszędzie, gdzie stacjonowały niemieckie wojska. Utrwalali to, czego nie chciały widzieć kamery filmujące na użytek propagandy III Rzeszy: zniszczone miasta i wsie, drogi pełne zrozpaczonych, bezradnych ludzi, groby. Im dłużej trwała wojna, tym rejestrowane obrazy stawały się bardziej drastyczne: masowe egzekucje cywili, płonące wioski... Wojna się skończyła, a filmy stały się wstydliwą pamiątką, jeszcze jednym kłopotliwym spadkiem po historii. Wylądowały na strychach – zamknięte, zakurzone, źle przechowywane – tworząc niechciane archiwum.

To właśnie te nieznane i odrzucone świadectwa filmowe z okresu okupacji niemieckiej, nagrywane przez żołnierzy i przedsiębiorców, będą tematem spotkań. W ramach każdego z nich pokażemy fragmenty filmów archiwalnych poświęcone innemu aspektowi wojennej rzeczywistości na terenach polskich okupowanych przez III Rzeszę. Następnie porozmawiamy o nich z zaproszonymi ekspertami i ekspertkami.

PROGRAM

12 października 2023, czwartek, godz. 18:00
Okupowana Warszawa 1939–1945 →
Moderacja: dr Dominik Czapigo (Ośrodek KARTA)
Goście: prof. Jerzy Kochanowski i prof. Stephan Lehnstaedt

26 października 2023, czwartek, godz. 18:00
Spotkanie ze Wschodem →
Moderacja: dr Zofia Wóycicka (Wydział Socjologii UW)
Goście: dr Jan Hendrik Issinger, prof. Paweł Machcewicz

9 listopada 2023, czwartek, godz. 18.00
Ludność żydowska pod okupacją niemiecką →
Moderacja: dr Zofia Wóycicka (Wydział Socjologii UW)
Goście: dr hab. Magdalena Saryusz-Wolska, prof. Andrzej Żbikowski

23 listopada 2023, czwartek, godz. 18.00
Różne Polski
Moderacja: dr Dominik Czapigo (Ośrodek KARTA)
Goście: dr Christhardt Henschel, dr Łukasz Krzyżanowski

7 grudnia 2023, czwartek, godz. 18.00
Amatorskie nagrania filmowe jako źródło historyczne
Moderacja: dr Zofia Wóycicka (Wydział Socjologii UW)
Goście: dr hab. Magdalena Saryusz-Wolska, dr Margarete Wach